เด็กทารกอายุ 4 เดือน ต้องดูแลเรื่องไหนเป็นพิเศษ และมีพัฒนาการเด็กอะไรบ้างที่เด่นให้พ่อแม่ช่วยกระตุ้นและส่งเสริม เรามีคำแนะนำค่ะ

พัฒนาการเด็กวัย 4 เดือน พัฒนาการทารก 4 เดือน ลูกเริ่มเล่นเก่ง พ่อแม่ควรส่งเสริมอย่างไร

พัฒนาการทางร่างกายทารก 4 เดือน และการส่งเสริมพัฒนาการตามวัย

สิ่งที่เห็นได้ง่ายที่สุดในพัฒนาการทางร่างกายของทารกวัย 4 เดือน คือ การร่วงของเส้นผมและกำลังมีเส้นผมชุดใหม่งอกขึ้นมาแทนที่ ซึ่งจะเป็นสีที่ถาวรตลอดชีวิตเช่นเดียวกับสีตา โดยเฉพาะเด็กฝรั่งจะเห็นสีตาได้ชัดเจนในตอนนี้ เช่น หากลูกตาสีฟ้า และคงที่ไปตลอดจนอายุครบ 6 เดือน เขาก็จะมีดวงตาสีนี้ไปตลอดชีวิต

ลูกสามารถเคลื่อนไหวคอได้อย่างแข็งแรง สามารถยกศีรษะตั้งตรงได้เมื่อนอนคว่ำ เหยียดแขนยกศีรษะหันหน้าตาไปยังทิศต่าง ๆ ได้ แม้แต่นอนหงายก็จะพยายามยกศีรษะมองไปทางปลายเท้า จับนิ้วเท้าเข้าปากได้ ทั้งนี้ ขาของลูกมักจะทำท่าถีบจักรยาน ซึ่งเป็นการเตรียมพร้อมกล้ามเนื้อสำหรับการก้าวยืนเดินต่อไป

กล้ามเนื้อหลังมีการพัฒนาและช่วงลำตัวมีความแข็งแรงขึ้น ช่วงปลายเดือนที่ 4 จะพลิกคว่ำได้ และถ้านอนคว่ำจะทำท่ากางแขนขาเหมือนเครื่องบินกำลังร่อนอยู่ บางคนก็ทำท่าเหมือนว่ายน้ำ ซึ่งจะกลายเป็นท่าทางการคลานในอนาคต อีกทั้งลูกจะชอบนั่งแม้ว่าจะต้องพิงอยู่ก็ตาม กล้ามเนื้อมือใช้งานได้อย่างมีกำลัง จะเห็นว่าชอบจับผมคุณแม่หรือคุณพ่อไว้แน่น ชอบบีบ คว้า ฉีก ซึ่งต้องระมัดระวังความปลอดภัยให้ลูกอยู่เสมอ

ด้านการมองเห็นลูกมีความสามารถเท่ากับผู้ใหญ่และสามารถแยกแยะสีได้และมองเห็นความแตกต่างได้แล้ว

พัฒนาการทางร่างกายของทารก 4 เดือนที่เด่นชัด ได้แก่

• ตั้งศีรษะได้ตรงพร้อมหันหน้าไปรอบ ๆ ได้
• นอนคว่ำและยกศีรษะได้ 90 องศา
• นอนหงายจะก้มหน้ามองมือจับขา
• สามารถพลิกคว่ำเองได้
• นั่งพิงเองได้ 10-15 นาที ศีรษะและหลังตรง
• จับของได้ด้วยนิ้วชี้และนิ้วโป้ง แต่ยังไม่คล่องนัก
• มองเห็นได้ชัดเจนเท่าผู้ใหญ่
• ใช้มือคว้าวัตถุที่อยู่ใกล้เอาเข้าปาก
• ตากับศีรษะทำงานไปทิศทางเดียวกัน

พัฒนาการทางอารมณ์ จิตใจทารก 4 เดือน และการส่งเสริมพัฒนาการตามวัย

ลูกจะเริ่มใส่ใจสิ่งแวดล้อมรอบข้างและยึดสิ่งของใกล้ตัวนั้นเป็นที่พึ่งยามอารมณ์เสีย หรือมักมีไว้ให้อุ่นใจ เช่น หนอมนุ่ม ตุ๊กตาตัวเล็ก อาการติดของเล่นนี้จะช่วยปลอบประโลมจิตใจ คลายเครียด และสามารถทำให้ลูกสงบได้อย่างไม่น่าเชื่อ

พัฒนาการทางอารมณ์ จิตใจของทารก 4 เดือนที่เด่นชัด ได้แก่

• แยกความแตกต่างระหว่างตนเองกับสิ่งแวดล้อมได้
• ชอบของเล่นชิ้นใดชิ้นหนึ่งเป็นพิเศษ
• รู้สึกเป็นเจ้าของของเล่นชิ้นโปรด
• จำหน้าแม่และคนคุ้นเคย อาจกังวลกับคนแปลกหน้าใหม่ๆ

พัฒนาการทางภาษาทารกวัย 4 เดือน และการส่งเสริมพัฒนาการตามวัย

ลูกยังคงส่งเสียงอือออพูดคุยด้วย สามารถแสดงรอยยิ้มและหัวเราะได้อย่างชัดเจน เป็นการสื่อสารว่าเขากำลังมีความสุข รวมถึงลูกจะร้องไห้แบบดังก้องกังวานหากเขาไม่ได้ดั่งใจหรือไม่สบายตัว เพื่อแสดงว่าอารมณ์ไม่ดี ทำให้เรารู้ว่าปอดและหลอดเสียงมีความแข็งแรงมากขึ้นแล้ว นอกจากนั้นลูกมักจะยิ้ม เลียนเสียงและใบหน้าของคุณด้วย

พัฒนาการทางภาษาของทารก 4 เดือนที่เด่นชัด ได้แก่

• อ้อแอ้จากลำคอได้นาน 10-20 นาที
• เล่นน้ำลายและส่งเสียงคล้ายคนพูด
• มีระดับเสียงขึ้นลงคล้ายโต้ตอบ
• ส่งเสียงคิกคัก บางครั้งก็หัวเราะลั่น

พัฒนาการทางสังคมทารก 4 เดือน และการส่งเสริมพัฒนาการตามวัย

ลูกจะเริ่มสนใจคนและมีปฏิสัมพันธ์กับคนรอบข้างมากขึ้น ซึ่งลูกมักจะส่งเสียงอือออเรียกให้มาเล่นด้วยกัน หรือเรียกเพราะอยากให้คุณพ่อคุณแม่นำของเล่นที่เขาชอบมาอยู่ใกล้ ๆ มือ

พัฒนาการทางสังคมของทารก 4 เดือนที่เด่นชัด ได้แก่

• แสดงอารมณ์ไม่พอใจ หงุดหงิด ต่อต้าน สนุก หัวเราะ ได้ชัดเจน
• หยุดฟังเสียงดนตรี สนใจสิ่งแวดล้อมที่เปลี่ยนไป
• เล่นตีนิ้ว ปรบมือ
• สนใจมองกระจกยิ้มให้กับตนเองและผู้อื่น
• ชอบโต้ตอบกับคุณพ่อคุณแม่และคนคุ้นเคย
• ชอบให้คนอื่นๆ เข้ามาพูดคุยกับตนเองด้วย แต่บางครั้งก็จะมองหน้าอย่างสงสัย

พัฒนาการทางสมองทารก 4 เดือน และการส่งเสริมพัฒนาการตามวัย

เด็กวัย 4 เดือนสามารถแสวงหาของเล่นที่อยู่รอบๆ ตัวเขาได้อย่างที่คุณคาดไม่ถึง วัยนี้ควรกระตุ้นให้ลูกได้สัมผัสของเล่นที่มีพื้นผิวและวัสดุแตกต่างกัน เน้นประสาทสัมผัสด้านรูปร่าง สี และเสียงของของเล่นนั้นๆ เพื่อให้ลูกได้เรียนรู้ความแตกต่างและการเชื่อมโยงของวิธีการเล่น ที่ช่วยเพิ่มให้กระแสประสาทของสมองเชื่อมต่อกันอย่างรวดเร็วขึ้น

เมื่อสมองเริ่มทำงานสัมพันธ์กันจะสามารถกะระยะลึกตื้นได้ ซึ่งจะกลายเป็นพัฒนาการสำคัญที่จะช่วยให้เขาเอื้อมหยิบของได้แม่นยำขึ้น สามารถย้ายของจากมือหนึ่งไปอีกมือหนึ่งได้ หรือแม้แต่การให้ลูกน้อยส่องกระจก เขาจะไม่คิดว่าเด็กน้อยที่อยู่ข้างในกระจกนั้นเป็นตัวเขา แต่ถ้าเห็นภาพคุณแม่ด้วย ลูกจะหันมามองและเริ่มเข้าใจว่าคุณแม่ที่อุ้มเขาอยู่กับคุณแม่ในกระจกคือคน ๆ เดียวกัน

พัฒนาการทางสมองของทารก 4 เดือนที่เด่นชัด ได้แก่

• เรียนรู้กิจวัตรจากการมองเห็นและได้ยิน
• มองหาและแยกแยะแหล่งกำเนิดเสียงได้
• ชอบออกไปข้างนอกเพื่อมองสิ่งต่างๆ อย่างสนใจ
• ลูกจะเริ่มเลียนแบบสีหน้าและเสียงจากสิ่งที่เขาได้ยินหรือได้เห็นบ่อยๆ