รู้จักนมแม่ 3 ระยะ ช่วงไหนดีที่สุดสำหรับลูก พลาดแล้วอาจไม่มีให้ลูกอีกเลย

น้ำนมแม่ในแต่ละระยะและช่วงเวลามีสารอาหารสำคัญที่ลูกพลาดไม่ได้แม้แต่ระยะเดียว มาเช็กเลยว่าตอนนี้เรามีนมแม่อยู่ในระยะไหนและให้สารอาหารสำคัญอะไรกับลูก

รู้จักนมแม่ 3 ระยะ ช่วงไหนดีที่สุดสำหรับลูก พลาดแล้วอาจไม่มีให้ลูกอีกเลย

นมแม่ระยะที่ 1 : หัวน้ำนม (Colostrum)

ระยะเวลา : สร้างขึ้นช่วง 1-3 วันแรกหลังคลอดเท่านั้น ถือเป็นน้ำนมที่ดีที่สุด มีภูมิคุ้มกันที่ดีที่สุดสำหรับลูก
น้ำนมแม่ช่วงหลังคลอด หรือที่เรียกว่า “หัวน้ำนม” หรือ “น้ำนมเหลือง” เพราะน้ำนมช่วงนี้จะมีสีเหลือง เป็นน้ำนมส่วนที่สำคัญที่สุดที่แม่ต้องให้ลูกกินให้ได้ พยาบาลจึงพยายามให้ลูกได้ดูดนมแม่หลังคลอด เพราะนอกจากจะกระตุ้นให้น้ำนมแม่ไหลดีแล้ว น้ำนมในช่วงนี้จะมีสารสร้างภูมิต้านทานที่ดีกับลูกมากที่สุด

สารอาหารในหัวน้ำนม

• หัวน้ำนม มีฤทธิ์กระตุ้นการทำงานของลำไส้เพื่อช่วยขับถ่ายขี้เทาออกเป็นการป้องกันแก้ไขอาการตัวเหลืองที่อาจเกิดขึ้น
• หัวน้ำนม มีสารสร้างภูมิต้านทานที่ดีกับลูกมากที่สุด เช่น IgA แลคโตเฟอริน เซลล์เม็ดเลือดขาว โปรตีนต่างๆ ที่ช่วยเสริมสร้างระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายลูกตั้งแต่แรกเกิด ป้องกันการติดเชื้อ
• หัวน้ำนม มีปริมาณแร่ธาตุต่างๆ เช่น โซเดียม คลอไรด์ แมกนีเซียม ปริมาณสูง ช่วยเสริมสร้างความแข็งแรงให้แก่ร่างกาย

นมแม่ระยะที่ 2 น้ำนมใส (Transitional milk)

ระยะเวลา : 4-14 วันแรกหลังคลอด

น้ำนมในระยะต่อมาหลังจากหมดช่วงหัวน้ำนม หรือน้ำนมเหลืองแล้ว น้ำนมจะมีลักษณะขาวขึ้น ทำให้น้ำนมช่วง 5-14 วันหลังคลอดว่า น้ำนมใส หรือ น้ำนมช่วงเปลี่ยนผ่าน (Transitional milk) คือ ระยะการเปลี่ยนจากหัวน้ำนมแม่เป็นน้ำนมแม่

สารอาหารในน้ำนมใส

• น้ำนมในช่วงนี้จะประกอบไปด้วยไขมัน แลคโตส และวิตามินที่ละลายน้ำได้ค่อนข้างสูง และจะมีปริมาณแคลอรี่มากกว่าช่วงหัวน้ำนม

นมแม่ระยะที่ 3 น้ำนมขาว (Mature milk)

ระยะเวลา : ตั้งแต่สัปดาห์ที่ 2 หลังคลอด เป็นต้นไป

ระยะนี้น้ำนมจะเปลี่ยนเป็นน้ำนมสีขาว จึงมีชื่อเรียกว่า น้ำนมขาว ซึ่งสำหรับน้ำนมขาวนี้จะมีไขมันมากขึ้น และปริมาณน้ำนมก็จะมากขึ้นด้วย ยิ่งถ้าได้รับการกระตุ้น และลูกได้ดูดนมแม่อย่างถูกวิธีก็จะทำให้แม่สร้างน้ำนมได้มากและเพียงพอกับลูก น้ำนมขาวมีส่วนประกอบสำคัญในน้ำนม คือ

สารอาหารในน้ำนมขาว

• น้ำนมแม่ มีโปรตีนเคซีนชนิดเบต้า แลคโตเฟอริน อิมมูโนโกลบูลิน A (IgA) ไลโซไซม์ และซีรัมอัลบูมิน  ซึ่งโปรตีนแต่ละชนิดจะช่วยยับยั้งการเจริญเติบโตของเชื้อโรค เพิ่มภูมิต้านทาน หรือช่วยลดการติดเชื้อต่าง ๆ ให้กับลูกที่ได้ดื่มน้ำนมแม่
• ในน้ำนมแม่มีกรดไขมันจำเป็น ได้แก่ DHA และ AA เป็นกรดไขมันจำเป็นที่สำคัญต่อการพัฒนาระบบประสาทและการมองเห็นของลูก
• ในนมแม่มี โอลิโกแซคคาไรด์ หรือแหล่งอาหารสำคัญของจุลินทรีย์ที่มีประโยชน์ต่อร่างกายเรียกว่าโพรไบโอติก (Probiotics) ช่วยให้เซลล์ทางเดินอาหารของทารกสร้างโปรตีนที่ช่วยลดการอักเสบและกระตุ้นระบบภูมิคุ้มกันได้