รู้หรือไม่ว่า เราสามารถป้องกันลูกจากโรคมือเท้าปากได้ด้วยสารสำคัญในนมแม่ สารนั้นคืออะไร ควรให้นมลูกอย่างไร เรามีคำแนะนำเพื่อป้องกันโรคมือเท้าปากในลูกทารกมาแนะนำค่ะ

นมแม่ป้องกันโรคมือ เท้า ปาก ประโยชน์ของนมแม่

โรคมือ เท้า ปาก มักพบในเด็กที่มีอายุต่ำกว่า 10 ขวบ โดยเฉพาะเด็กทารกและเด็กเล็กหากเป็นแล้วจะมีอาการรุนแรงมากกว่าเด็กโต วัคซีนชั้นดีที่จะช่วยป้องกันลูกรักจากโรคนี้ได้ตั้งแต่แรกเกิด ก็คือสาร Human Milk Oligosaccharide ในน้ำนมจากอกอุ่นๆ ของคุณแม่นี่เองค่ะ

Human Milk Oligosaccharide นมแม่ป้องกันโรคมือ เท้า ปาก

Human Milk Oligosaccharide (HMO) เป็นไกลแคนชนิดหนึ่งที่มีอยู่ในนมแม่ ช่วยป้องกันการติดเชื้อไวรัส Enterovirus 71 ซึ่งเป็นไวรัสที่ทำให้เกิดโรคมือ เท้า ปาก โดยเฉพาะในน้ำนมแม่ช่วงแรก ๆ จะมีสารชนิดนี้สูงถึง 12 กรัมต่อลิตร ที่สำคัญมีลักษณะเหมือนไกลแคนที่อยู่บนผิวเซลล์ของคนด้วย

ฉะนั้น เด็กที่ยังกินนมแม่อยู่จึงมีโอกาสติดเชื้อไวรัสที่ทำให้เกิดโรคมือ เท้า ปาก ได้ยากกว่าเด็กที่ไม่ได้กินนมแม่ค่ะ เพราะนอกจากสาร Human Milk Oligosaccharide ที่มีลักษณะเฉพาะตัวในการจับเชื้อไวรัส Enterovirus 71 แล้ว ในนมแม่ยังมีสารหลายอย่างที่ทำงานร่วมกัน เพื่อป้องกันการติดเชื้อ ซึ่งเมื่อทารกกินนมแม่เข้าไปสาร Human Milk Oligosaccharide และสารอื่น ๆ ก็จะร่วมมือกันจับเชื้อโรคในร่างกายไม่ให้เชื้อไวรัสนั้นไปจับกับเซลล์ต่างๆ ในร่างกาย เช่น ทางเดินอาหาร และปาก จนทำให้เกิดโรคได้นั่นเอง

ยิ่งกินนมแม่นาน ยิ่งลดความเสี่ยงการป่วยง่าย

มีงานวิจัยทางการแพทย์บอกชัดเจนว่าสารต่าง ๆ ในนมแม่ รวมถึงสาร Human Milk Oligosaccharide มีมากที่สุดในช่วงหลังคลอดใหม่ๆ ที่เป็นน้ำนมเหลือง (colostrum) และยังคงมีอยู่ตลอดเวลาที่แม่ให้นมลูก

โดยพบว่าถ้าทารกได้รับนมแม่อย่างเดียวอย่างน้อย 2 สัปดาห์ จะช่วยลดโอกาสเสี่ยงในการติดเชื้อ Enterovirus 71 ได้ สารนี้จะช่วยปกป้องผิวเยื่อบุลำไส้ ทางเดินอาหาร และทางเดินหายใจ ทำให้เชื้อไวรัสไม่สามารถเข้าสู่ร่างกายของทารกได้

ดังนั้น ประสิทธิภาพในการป้องกันของสารตัวนี้ จะช่วยป้องกันเชื้อไวรัสที่จะเข้าสู่ร่างกายของลูกได้ก็ต่อเมื่ออยู่ในระหว่างที่ลูกยังกินนมคุณแม่อย่างต่อเนื่อง ซึ่งยิ่งลูกน้อยได้รับนมแม่ปริมาณมาก และยาวนานมากเท่าไหร่ ประสิทธิภาพในการปกป้องการติดเชื้อก็จะยิ่งมากขึ้นเท่านั้นค่ะ

ยิ่งดูด...น้ำนมแม่ยิ่งมา

คุณแม่หลายคนมักกังวลว่าน้ำนมจะไม่พอให้ลูก จึงให้นมได้ไม่นาน ซึ่งจริงๆ แล้วคุณแม่สามารถปล่อยให้ลูกน้อยได้ดูดนมตามธรรมชาติโดยไม่ต้องคำนึงว่าน้ำ นมจะมีมากหรือน้อยค่ะ เพราะหากให้เขาได้ดูดเป็นประจำจะยิ่งช่วยกระตุ้นให้คุณแม่ผลิตน้ำนมมาทดแทน

ในช่วงแรกๆ นี้ลูกจะดูดนมแม่แทบทั้งวันทั้งคืน เพื่อเป็นการกระตุ้นการสร้างน้ำนมให้มีมากขึ้นเรื่อยๆ ฉะนั้นยิ่งลูกได้ดูดมาก ดูดบ่อย โดยคุณแม่ไม่ได้รู้สึกเจ็บนม น้ำนมก็จะมีมากเพียงพอที่จะส่งผ่านภูมิคุ้มกันเชื้อโรคมาให้เจ้าตัวน้อยได้ ยาวนานมากขึ้น

ขอเพียงคุณแม่มีความมั่นคงกับการให้นม หมั่นกระตุ้นให้ลูกได้ดูดนมจากเต้ามาก ๆ และสม่ำเสมอ สารสำคัญต่าง ๆ ในน้ำนม จะช่วยสร้างเกาะป้องกันไม่ให้เชื้อไวรัสตัวร้ายบุกเข้าสู่ร่างกายลูกน้อยได้

เรียบเรียงจากการสัมภาษณ์

พ.ญ.ศิริพัฒนา ศิริธนารัตนกุล
หัวหน้าแผนกกุมารเวชกรรม โ
รงพยาบาลเซนต์หลุยส์