มือ เท้า ปาก เป็นโรคที่เกิดจากเชื้อไวรัสหลายกลุ่ม โดยเฉพาะมือ เท้า ปาก สายพันธุ์ EV71 ที่มักมีอาการรุนแรง แต่ตอนนี้มีวัคซีนป้องกันโรคมือเท้าปาก สายพันธุ์ EV71 แล้วค่ะ

วัคซีนโรคมือ เท้า ปาก ปกป้องลูกจากเชื้อ EV71

ก่อนหน้านี้โรคมือ เท้า ปาก เป็นโรคที่ไม่มีวัคซีนป้องกัน เวลาลูกป่วยขึ้นมาแทบจะต้องมานั่งลุ้นว่าจะป่วยหนักมั้ย เพราะ มือ เท้า ปาก เป็นโรคที่เกิดจากเชื้อไวรัสหลายกลุ่ม ทั้งกลุ่มคอกแซกกี (Coxsackie) และเอ็นเตอโรไวรัส (Enterovirus) ที่มีหลายสายพันธุ์ ซึ่งส่วนใหญ่อาการไม่รุนแรง

แต่ว่าเชื้อ Enterovirus71 หรือเชื้อ EV71 นั้นทำให้เด็กโดยเฉพาะเด็กเล็กอายุต่ำกว่า 5 ขวบ ป่วยมือ เท้า ปาก ที่มีอาการรุนแรงและมีภาวะแทรกซ้อนได้ เช่น กล้ามเนื้อหัวใจอักเสบ สมองอักเสบ หรืออาจทำให้เด็กเสียชีวิต

ประสิทธิภาพของวัคซีนโรคมือ เท้า ปาก EV71

ในต่างประเทศมีการคิดค้นและพัฒนาวัคซีนมือ เท้า ปาก ขึ้นมาสักพักแล้วซึ่งวัคซีนที่ผลิตขึ้นมานี้เป็นวัคซีนป้องกันเชื้อ Enterovirus71 เท่านั้น ไม่ครอบคลุมสายพันธุ์อื่นค่ะ ส่วนประสิทธิภาพจากการทดสอบกลุ่มตัวอย่างถือว่าปลอดภัยและมีผลข้างเคียงน้อย ป้องกันการติดเชื้อได้ถึง 97% 

ผลข้างเคียงของวัคซีน ภายใน 7 วันหลังได้รับวัคซีน EV71

ผลข้างเคียงเฉพาะที่ 

- มีรอยแดง

- เจ็บบริเวณที่ฉีด

- บวม นูน

- คัน

ผลข้างเคียงตามระบบภายใน

- มีไข้

- ไอ

- ถ่ายเหลว

- ปวดศีรษะ

ผลข้างเคียงที่สัมพันธ์กับวัคซีน 

- มีปัญหาระบบทางเดินอาหาร

- มีปัญหาโรคผิวหนัง

** จากการวิจัยยังไม่มีรายงานการเสียชีวิต**

คำแนะนำในการฉีด 

วัคซีนป้องกัน มือ เท้า ปาก EV71 ผลิตจากเชื้อสายพันธุ์ EV71 สายพันธุ์ย่อย C4 ไม่สามารถป้องกันเชื้อในกลุ่ม Enterovirus ชนิดอื่น หรือป้องกันข้ามสายพันธุ์ CA หรือ CB หรือ CA6 ที่ระบาดในปีนี้ได้ 

ตอนนี้ในประเทศไทยมีคลินิกเด็กและโรงพยาบาลหลายแห่งเริ่มเปิดให้จองวัคซีนป้องกัน มือ เท้า ปาก EV71 แล้ว แต่เนื่องจากวัคซีนยังมีจำกัดไม่สามารถหาได้ทั่วไป ราคาจึงค่อนข้างสูง หากคุณพ่อคุณแม่ต้องการพาลูกไปฉีดอาจจะต้องสอบถามคลินิกหรือโรงพยาบาลใกล้บ้านก่อนค่ะ

ที่มา :

รศ.นพ. ทวีวงศ์ ตันตราชีวาธร จุลสารสมาคมโรคติดเชื้อในเด็กแห่งประเทศไทย ฉบับเดือน กรกฎาคม 2565 

ศ.นพ.ยง ภู่วรวรรณ หัวหน้าศูนย์เชี่ยวชาญเฉพาะทางด้านไวรัสวิทยาคลินิก ภาควิชากุมารเวชศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย