ดอกเข้าพรรษา และประเพณีตักบาตรดอกเข้าพรรษา
ดอกเข้าพรรษาเป็นดอกไม้ที่หลายคนอาจจะไม่คุ้นหูนัก และอาจจะสงสัยว่าเกี่ยวข้องวันเข้าพรรษาที่เรารู้จักหรือไม่ รักลูกจะมาบอกเล่าเรื่องราวของดอกเข้าพรรษาให้ได้รู้จักกันมากขึ้นว่า ดอกเข้าพรรษาหน้าตาเป็นอย่างไร และมีความสำคัญอย่างไรกับวันเข้าพรรษา
ดอกเข้าพรรษาเป็นดอกไม้ที่รู้จักกันดีในจังหวัดสระบุรี เพราะดอกเข้าพรรษาเป็นดอกไม้ที่จะออกดอกงดงามเพียงปีละครั้งในช่วงวันเข้าพรรษาเท่านั้น จนดอกเข้าพรรษากลายเป็นสัญลักษณ์ที่บอกให้รู้ว่าวันเข้าพรรษาได้มาถึงแล้ว และชาวจังหวัดสระบุรีก็จะนำดอกเข้าพรรษานี้มาใส่บาตร ทำให้เกิดเป็นประเพณี “ตักบาตรดอกเข้าพรรษา” ในช่วงเทศกาลเข้าพรรษา ซึ่งชาวอำเภอพระพุทธบาท จังหวัดสระบุรี เชื่อกันว่า การตักบาตรดอกเข้าพรรษา ที่วัดพระพุทธบาทราชวรวิหาร ซึ่งเป็นสถานที่ประดิษฐาน “รอยพระพุทธบาท” นี้ จะทำให้ได้บุญกุศลแก่ผู้ที่มาร่วมทำบุญ
ปัจจุบันการตักบาตรดอกเข้าพรรษากลายเป็นประเพณีที่รู้จักกันมากขึ้นของคนต่างถิ่น และมีผู้คนเข้าร่วมร่วมประเพณีตักบาตรดอกเข้าพรรษาที่จังหวัดสระบุรี กันเป็นอย่างมาก จนเป็นอีกหนึ่งจังหวัดท่องเที่ยวในช่วงเทศกาลเข้าพรรษานี้
ลักษณะดอกเข้าพรรษา
ดอกเข้าพรรษา มีชื่อเรียกหลากหลาย ทั้งชื่อ หงส์เหิน กล้วยจะก่าหลวง กลางคาน เป็นต้น ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ของดอกเข้าพรรษาเป็นไม้ล้มลุก เหง้า มีรากหัวกลม ต้นสูง 120 เซนติเมตร มีใบ 5-7 ใบ กาบใบสีเขียวอ่อน ก้านใบยาว ดอกเข้าพรรษามีสีขาว ขาวอมชมพู สีชมพู และสีเหลือง เรียงเป็นรวงยาวแน่น และซ้อนเหลื่อมกัน ปลายโค้งออก แต่ละใบประดับมีดอกเดียว มีใบประดับย่อยยาว 5-6 เกสรตัวผู้ สีเหลือง อับเรณูแบบติดกลางยอดเกสรตัวเมียสีขาวรูปกรวย มีเยื่อหุ้มเมล็ดสีน้ำตาล ในหนึ่งปีจะออกดอกเพียง 1 ครั้งเท่านั้น ในช่วงเทศกาลเข้าพรรษา ในประเทศไทยพบมากในบริเวณอำเภอพระพุทธบาท ขึ้นเองตามไหล่เขา แต่ปัจจุบันได้มีการนำ “ดอกเข้าพรรษา” มาเพาะปลูกเองในหลายจังหวัดทางภาคเหนือ
การตักบาตรดอกเข้าพรรษา
ในเทศกาลเข้าพรรษาของทุกปี จะมีประเพณีการตักบาตรดอกเข้าพรรษา จัดขึ้นที่ วัดพระพุทธบาทราชวรมหาวิหาร พระอารามหลวง ตำบลขุนโขลน อำเภอพระพุทธบาท จังหวัดสระบุรี ซึ่งเป็นสถานที่ประดิษฐาน “รอยพระพุทธบาท” อันศักดิ์สิทธิ์มีพุทธศาสนิกชนจำนวนมากให้ความเคารพบูชา และเดินทางไปกราบสักการะกันอย่างเนืองแน่นมาโดยตลอด
สาเหตุที่นำดอกเข้าพรรษามาตักบาตรนั้น เพราะดอกเข้าพรรษามีสีขาว ที่หมายถึงความบริสุทธิ์แห่งพระพุทธศาสนา และสีเหลือง ที่หมายถึงสีแห่งพระสงฆ์ ซึ่งในดอกเข้าพรรษาก็มีทั้งสองสีนี้รวมอยู่ด้วยกัน จึงมีความเชื่อกันว่า หากได้นำดอกเข้าพรรษาไปสักการะรอยพระพุทธบาทจะส่งผลบุญให้ผู้ทำบุญตักบาตรได้ขึ้นสวรรค์ชั้นดาวดึงส์
ขอขอบคุณ
ข้อมูลจาก : the-than.com,vcharkarn.com,th.wikipedia.org
ภาพประกอบ : bloggang.com/viewdiary ,oknation.net