Self Monitoring ทักษะประเมินตัวเอง ที่นำไปสู่การเห็นคุณค่าของตัวเองของเด็กๆ

คนเราต้องรู้จักประเมินตนเอง รู้ความสามารถของตนเอง ยอมรับกับตัวเองและยอมรับกับผู้อื่น ซึ่งการประเมินตนเองนี้จะทำให้เรา "รู้จักตัวเอง" และ "เข้าใจตัวเอง"

Self Monitoring คือ การติดตามประเมินตัวเอง ซึ่งเป็นหนึ่งในทักษะสำคัญของ EF (Executive Functions) ที่จะนำไปสู่การรู้จักตัวเอง การที่เราสะท้อนผลที่เกิดขึ้นจากการกระทำหรือสถานการณ์ใดสถานการณ์หนึ่งที่เราเข้าไปเกี่ยวข้อง

แน่นอนว่าการประเมินตนเองนี้มีความสำคัญกับเด็กๆ เป็นอย่างยิ่ง เด็กที่ได้รับการฝึกฝนบ่อยๆ ก็จะมี Self หรือตัวตนในทางบวก แต่ถ้าลูกมี Self มากเกินไป ก็จะทำให้มี ego สูง ทำให้ยอมรับคนอื่นไม่ได้ ทำงานร่วมกับคนอื่นยาก ตัวเองไม่มีการพัฒนา เพราะว่าลูกไม่ยอมรับสิ่งที่เป็นความบกพร่องของเขาเอง และจะรับได้เฉพาะคำชมหรือความสำเร็จเท่านั้น

ข้อดีเมื่อลูกมี Self-Monitoring

ทำให้ลูกรับรู้ตัวเองได้ทั้งด้านบวกและด้านลบ ที่สำคัญคือการรับรู้ด้านลบของตัวเอง ประเมินตัวเอง รู้ว่าจุดอ่อนของเขาอยู่ตรงไหน เพื่อที่จะได้ปรับปรุงตัวเอง
ทำให้ลูกสร้างสัมพันธ์กับคนอื่นได้ ระมัดระวังด้านที่เป็นลบให้พอเหมาะพอดี ไม่ไปกระทบหรือทำร้ายคนอื่น หรือทำให้ความเป็นทีมเสียหาย
ทำให้ลูกมีความสุข เพราะการที่ลูกค้นพบตัวเอง เขาจะมีความสุข ความพอใจ ชื่นชมกับมัน หรือมองไปในทางบวก เพราะสิ่งหนึ่งที่สำคัญมากในชีวิตก็คือการได้รู้จักตัวเอง

4 วิธีสอนลูกให้มี Self-Monitoring

1. ตั้งคำถามและคอยกระตุ้น เหมือนเป็นการช่วยลูก Monitor ตัวเอง เช่น รู้สึกอย่างไร คิดอย่างไร

2. บอกลูกในสิ่งที่เขากำลังทำได้ดี เช่น ชม ปรบมือเมื่อเขาทำบางอย่างเองได้ จะทำให้เขาค่อยๆ รู้จักตัวเอง

3. เข้าใจและยอมรับสภาวะของลูก เช่น ลูกไปดึงหางแมว พ่อแม่รู้ว่าเป็นสิ่งที่ไม่ดี แต่จะไม่ไปตำหนิลูกว่าเป็นเด็กก้าวร้าว เป็นเด็กไม่ดี รังแกสัตว์ แต่อาจจะพูดว่า ลูกอยากรู้ใช่ไหมว่าแมวรู้สึกอย่างไร ลูกไม่ได้อยากจะรังแกมันใช่ไหมคะ แต่ถึงลูกอยากรู้ เราก็จะไม่ทำแบบนี้นะคะ เพราะแมวมันเจ็บ
การยอมรับสภาวะ ความคิด ความรู้สึก การกระทำของเด็ก จะเป็นตัวที่ช่วยให้เข้าใจเด็ก

4. อธิบายว่าสิ่งนั้นควรหรือไม่ควรอย่างไร ถ้าอยู่ๆ มีคนมาดึงขาลูก ลูกจะรู้สึกอย่างไร ลูกก็ตกใจใช่ไหม แมวก็เหมือนกัน มันตกใจ มันอาจจะกัดได้นะลูก เด็กจะรับรู้ได้ว่าเราเข้าใจเขา และก็ค่อยๆ ทำให้เขาเห็นพฤติกรรมของตัวเอง ให้เขารู้ว่าเรายอมรับ แต่ไม่ใด้แปลว่าเห็นดีเห็นงามด้วย ยอมรับก่อนว่ามันเกิดขึ้นแล้ว มันมีอยู่จริงแล้ว ค่อยๆ ชี้ให้เห็น โดยการสะท้อนกลับมาที่ตัวเขาเอง ว่าถ้าเป็นลูก ลูกจะรู้สึกอย่างไร

ในแต่ละวัยกระบวนการ Self-Monitoring จะแตกต่างกันไป และเด็กแต่ละคนก็ไม่เหมือนกัน การให้เด็กรู้จัก Monitor ตัวเอง เพื่อนำไปสู่อะไรบางอย่าง ไม่ใช่แค่ Monitor ตรวจสอบว่าวันนี้หนูไม่ยิ้มนะ ใครอย่ามายุ่งกับหนู แต่ต้องให้เด็กมีกระบวนการ เช่น เพื่อนๆ ช่วยทำให้เพื่อนร่าเริงหน่อย ทุกคนไปกอดซิ วันนี้เพื่อนไม่สบายใจ แมวที่เลี้ยงตาย เพื่อนๆ ไปกอดให้กำลังใจหน่อย แบบนี้ก็จะนำไปสู่การรู้จักตัวเองที่มีความหมายค่ะ

และถ้าพ่อแม่เข้าใจ และทำให้ลูกมีกระบวนการอย่างนี้สม่ำเสมอ ลูกก็โตขึ้นแบบรู้จักตัวเอง ได้เห็นปัญหา ไม่กลัวปัญหา และรู้จักแก้ปัญหา ทำให้รู้สึกดีกับตัวเอง เห็นคุณค่าของตัวเองได้ทั้งด้านบวกและด้านลบ และรู้ว่าตัวเองจะต้องแก้อะไรบ้าง ถ้าเป็นลบก็จะระมัดระวัง รักษาสมดุล เพราะบางเรื่องเราแก้ไม่ได้ทั้งหมด แต่เราคอยจัดการกับสถานการณ์นั้นได้ คนที่จะประสบความสำเร็จได้ดีต้องมีสิ่งเหล่านี้