Q&A ประสบการณ์ร้ายทำลูกกลัวน้ำ ช่วยอย่างไรดี

Q : ลูกสาวเป็นเด็กกลัวน้ำค่ะ ตอนนี้อายุ 6 ปีแล้วยังว่ายน้ำไม่เป็นเลย เพราะตอนลูกอายุ 4 ปีเขาเคยจมน้ำตอนเรียนว่ายน้ำกับที่โรงเรียนค่ะ คุณแม่อยากให้ลูกว่ายน้ำเป็นแต่น้องไม่ยอมไปเรียนเลยค่ะ ทำอย่างไรดีคะ - คุณแม่น้องปลายเมษา /เชียงใหม่

A : ก่อนจะตอบคำถามคุณแม่ หมอขอแนะนำให้คุณแม่และท่านผู้อ่านได้รู้จักกับ ‘ความกลัว’ ก่อนนะคะ ความกลัวคือสภาวะอารมณ์ปกติอย่างหนึ่งของมนุษย์ซึ่งเป็นเสมือนสัญญาณที่ช่วยให้รอดพ้นจากอันตรายโดยความกลัวมีอยู่ 2 ชนิดดังนี้

1. ความกลัวปกติที่จะแตกต่างไปตามวัยหรือพัฒนาการ เช่น 0 - 6 เดือน ลูกจะกลัวเสียงดัง พออายุได้ 7 – 12 เดือน เขาจะกลัวคนแปลกหน้า เมื่อมีอายุได้ 1 – 3 ปี เขาจะกลัวการแยกจากแม่ ส่วนวัยอนุบาลจะกลัวความมืด สัตว์ และสัตว์ประหลาด เป็นต้น
2. ความกลัวที่เกิดจากการเรียนรู้ว่า ‘สิ่งที่กลัว’ ก่อให้เกิดอันตราย เช่น เด็กกลัวสุนัขหลังจากโดนสุนัขกัดหรือการกลัว ‘การว่ายน้ำ’ ของน้องปลายเมษา ซึ่งเขาเคยมีประสบการณ์ ‘จมน้ำ’ จึงเกิดเรียนรู้ว่าการว่ายน้ำเป็นสิ่งอันตรายและน่ากลัวทำให้เกิดพฤติกรรมการหลีกเลี่ยงโดยไม่ยอมไปเรียนว่ายน้ำอีก นอกจากนี้ความกลัวสามารถแผ่ขยายจากสิ่งหนึ่งไปยังสิ่งอื่นที่มีลักษณะคล้ายคลึงกัน เช่นเด็กที่กลัวสุนัขอาจกลัวสิ่งอื่นๆ ที่คล้ายสุนัขด้วย เช่น แมวหรือตุ๊กตาที่มีขน เป็นต้น

วิธีช่วยลูกจัดการกับ ‘ความกลัว’

1. 1. 1. 1. ยอมรับและเข้าใจความกลัวของลูก ปลอบโยนให้เด็กหายกลัว ไม่ตำหนิที่ลูกกลัวและมองว่าความกลัวเป็นเรื่องไร้สาระค่อยๆ ชี้แจงตามความเป็นจริงและให้กำลังใจ
         2. ความกลัวของพ่อแม่จะทำให้ความกลัวของเด็กมากขึ้น ดังนั้นพ่อแม่ต้องควบคุมความกลัว ความกังวลของตนเองให้ได้ก่อน
         3. ไม่เร่งรัดหรือบังคับให้ลูกหายกลัวด้วยการเผชิญหน้ากับสิ่งที่กลัวทันทีทันใดแต่ก็ไม่อนุญาตให้หลีกหนีจากสิ่งที่กลัวเพราะจะทำให้ลูกขาดโอกาสในการเรียนรู้และสนุกสนานตามวัย
         4. ให้เด็กเผชิญกับสิ่งที่กลัวโดยเริ่มจากน้อยไปหามาก ค่อยๆ เผชิญความกลัวโดยใช้เวลาทีละน้อยแล้วค่อยๆ นานขึ้นเรื่อยๆ เมื่อเด็กเผชิญกับความกลัวได้ให้ชื่นชม แต่ถ้าทำไม่ได้ก็ให้กำลังใจแล้วลองดูใหม่ สำหรับน้องปลายเมษาอาจเริ่มจากการลองจินตนาการว่ากำลังเล่นน้ำกับเพื่อนอย่างสนุกสนาน แล้วให้พ่อกับแม่พาไปดูเพื่อนว่ายน้ำโดยนั่งดูระยะไกลก่อนแล้วค่อยเข้าไปใกล้ๆ ลองสัมผัสน้ำในสระ แล้วพาน้องลงสระว่ายน้ำในระดับตื้นๆ โดยให้คุณพ่อเป็นคนอุ้มและให้ความมั่นใจว่าเขาจะไม่เป็นอันตรายเพราะพ่อจะดูแลอยู่ตลอดเวลา
         5. ความกลัวจะน้อยลงได้ถ้าน้องปลายเมษาเห็นเพื่อนๆ พี่ๆ เล่นกันอย่างสนุกสนานในสระว่ายน้ำและทราบประโยชน์ของการว่ายน้ำ สิ่งดังกล่าวจะเป็นแรงจูงใจให้เขาอยากว่ายน้ำเป็นบ้าง

ค่อยๆ ทำ และไม่เร่งรัด ก็จะช่วยปรับพฤติกรรมความกลัวของลูกได้ในที่สุดค่ะ ขอเป็นกำลังใจให้คุณแม่ และขอให้น้องปลายเมษาหลุดพ้นจากความกลัวนี้ไปได้นะคะ