สายรก หรือสายสะดือ เป็นอวัยวะสำคัญที่ทำหน้าที่ลำเลียงออกซิเจนและสารอาหารจากแม่ไปสู่ลูกน้อยในครรภ์ ปัญหาสายรกที่มักเกิดขึ้นกับทารกในครรภ์คือ สายรกพันคอลูก และคุณแม่ท้องส่วนใหญ่จะทราบก็ต่อเมื่ออัลตราซาวด์ ซึ่งจริง ๆ แล้ว คุณแม่สามารถสังเกตเบื้องต้นได้เองว่า ตอนนี้สายรกอาจกำลังพันคอลูกเราหรือไม่
สายรกพันคอลูกในท้อง มักมีสาเหตุหลักมาจากการดิ้นหรือเคลื่อนไหวภายในท้องมากกว่าปกติ ทำให้อวัยวะบางส่วนไปเกี่ยวคล้องกับสายรกโดยบังเอิญ ซึ่งรวมถึงส่วนของศีรษะลอดคล้องกับสายรกจนพันคอได้เช่นกัน โดยสายรกอาจจะพันคอแบบหลวม ๆ หากดิ้นหรือเคลื่อนไหวไปมาก็หลุดออกได้ แต่ในบางกรณีอาจคล้องพันแน่นและไม่สามารถคลายออกได้เมื่อเคลื่อนไหวตัวอีกรอบ ซึ่งกรณีที่สายรกพันคอแน่นนี่เองคือสาเหตุทำให้ลูกดิ้นน้อยลง ขาดออกซิเจน และจำเป็นต้องคลอดโดยด่วน
การสังเกตว่าสายรกจะพันคอลูกหรือไม่ ให้คุณแม่ท้องสังเกตจากการดิ้นของลูกเป็นหลักค่ะ (แต่ไม่ตายตัวนะคะ) โดยเราจะเริ่มรู้สึกว่าลูกดิ้น และ นับการดิ้นของลูกได้อย่างชัดเจนประมาณอายุครรภ์ 28 สัปดหา์ขึ้นไป
เมื่ออัลตราซาวด์พบว่าสายรกพันคอลูก คุณหมอจะนับตรวจบ่อยขึ้นเพื่อดูว่าสายรกคลายออกหรือไม่ นอกจากนี้จะต้องทำการตรวจการเต้นของหัวใจทารกเสมอ หากพบว่าการเต้นของหัวใจผิดปกติ ซึ่งหมายถึงภาวะขาดออกซิเจนของทารกในครรภ์ แพทย์จำเป็นต้องทำการผ่าตัดคลอดโดยทันที หากสามารถช่วยเหลือได้อย่างรวดเร็ว เด็กที่เกิดมาก็จะมีพัฒนาการและสุขภาพเหมือนเด็กปกติทั่วไปค่ะ