เนื่องจากในสังคมเรายังคง มีความเข้าใจที่ไม่ถูกต้องเกี่ยวกับเด็กที่เป็นโรคนี้อยู่พอสมควร หมอจึงอยากจะเล่าเกี่ยวกับโรคออทิสติก หรือออทิสซึมให้คุณพ่อคุณแม่ฟังกันนะครับ

โรคออทิสซึมคือโรคพัฒนาการล่าช้าในลักษณะหนึ่ง ดังนั้นออทิสซึมจึงไม่ใช่โรคจิตนะครับ แม้คุณหมอที่ดูเด็กในกลุ่มนี้จะมีจิตแพทย์เด็กอยู่ด้วยก็ตาม โดยพัฒนาการที่ล่าช้าของออทิสซึมจะพบในด้านภาษา และการเข้าสังคมเป็นสำคัญ ดังนั้น อาการที่ทำให้สงสัยว่าจะเป็นโรคนี้ก็คือ พูดช้า ไม่สนใจที่จะสื่อสารกับคนอื่น และมีพัฒนาการด้านสังคม เช่น การเลียนแบบ การเข้าหาเด็กคนอื่น ล่าช้ากว่าเด็กวัยเดียวกัน รวมถึงมีพฤติกรรมที่ต่างไปจากเด็กทั่วไป เช่น ชอบทำอะไรซ้ำๆ หรือมีความสนใจต่อสิ่งของ/เรื่องราวหลายอย่างเป็นอย่างมาก จนไม่สนใจเรื่องอื่นๆ เลย

การที่หมอจะสงสัยว่าเด็กคนไหนจะมีโอกาสเสี่ยงเป็นโรคออทิสซึม หมอจะดูจากการที่เด็กมีพัฒนาการล่าช้าในด้านภาษาและการเข้าสังคมหรือไม่เป็นประเด็นสำคัญ ดังนั้นหากลูกหลานของคุณพ่อคุณแม่พูดได้ช้ากว่าเกณฑ์ จะต้องได้รับการประเมินอย่างละเอียดว่ามีความเสี่ยงจะเป็นออทิสซึมหรือไม่ อย่างไรก็ดี สาเหตุที่ทำให้เด็กพูดช้านั้นมีเยอะมาก และในบางรายก็ไม่ได้เป็นโรคอะไรเลย เพียงแค่พูดช้าเท่านั้นแต่พอพูดได้ก็พูดได้ปกติ ประเด็นสำคัญคือ การพูดช้าไม่ว่าจะเกิดจากสาเหตุอะไรจำเป็นที่ต้องได้รับการประเมินและความช่วยเหลือตั้งแต่ระยะแรกๆ เพราะยิ่งรักษาหรือกระตุ้นได้เร็ว จะมีโอกาสสูงที่อาการจะดีขึ้นหรือเป็นปกติได้ครับ

ในส่วนของสาเหตุของการเป็นโรคออทิสซึมนี้ ขอตอบตรงๆ ว่าในปัจจุบันก็ยังไม่ทราบแน่ชัดครับ เพียงแต่พันธุกรรมน่าจะมีส่วนในการเกิดโรคอยู่พอสมควร เพราะมีรายงานความผิดปกติของยีนหลายชนิดในโรคนี้ อย่างไรก็ดี การเลี้ยงดูก็เป็นอีกปัจจัยสำคัญต่อตัวโรคด้วยครับ เพราะแม้เด็กจะเป็นโรคออทิสซึม แต่ถ้าได้รับการดูแลอย่างดีจากคุณพ่อคุณแม่ ก็จะทำให้อาการดีขึ้นหรือเป็นปกติได้ครับ ประเด็นสำคัญคือ การได้รับวัคซีนไม่ได้เป็นปัจจัยที่ทำให้เป็นออทิสซึมนะครับ ซึ่งสมัยหนึ่งเคยมีความเชื่อแบบนั้นกันมาก แต่ได้รับการยืนยันแล้วว่าไม่เป็นความจริง

ดังนั้นเด็กจึงควรได้รับวัคซีนตามกำหนดเพื่อช่วยป้องกันโรคนะครับ นอกจากนี้ ออทิสซึมก็ไม่ได้เกิดจากการที่คุณแม่เลี้ยงดูลูกไม่ดีด้วย เพราะมีหลายครอบครัวที่เข้าใจว่าที่ลูกเป็นออทิสซึม เพราะคุณแม่ดูแลไม่ดี ซึ่งก็ไม่จริงครับ เด็กจะเป็นออทิสซึมหรือไม่ขึ้นกับพัฒนาการทางสมองของตัวเค้าเอง เพียงแต่การดูแลที่ดีของคุณพ่อคุณแม่จะทำให้ตัวโรคดีขึ้นได้ครับ

ในส่วนของการรักษา ปัจจุบันยังไม่มียารักษาภาวะพัฒนาการช้าไม่ว่าจะเกิดจากสาเหตุอะไรก็ตามครับดังนั้นโรคออทิสซึมจึงไม่มียารักษา แต่ยาที่เด็กออทิสซึมได้รับจะเป็นยาคุมอาการบางอย่างครับ เช่น ยาควบคุมพฤติกรรมก้าวร้าว ยาควบคุมอาการย้ำคิดย้ำทำ ยาช่วยให้นอนหลับง่ายขึ้น เป็นหลัก แต่ไม่ใช่ยากระตุ้นพัฒนาการ การที่เด็กจะอาการดีขึ้นหรือไม่จะขึ้นอยู่กับการฝึกครับ ซึ่งนักกิจกรรมบำบัด นักกายภาพบำบัด นักอรรถบำบัด  (ฝึกพูด) นักอาชีวบำบัด และคุณครูการศึกษาพิเศษจะเป็นผู้ช่วยเหลือเด็กๆ เหล่านี้ให้มีพัฒนาการดีขึ้น ร่วมไปกับการประเมินอาการจากคุณหมอด้านพัฒนาการเด็ก หรือคุณหมอจิตเวชเด็กครับ


ผศ.นพ.วรสิทธิ์ ศิริพรพาณิชย์
กุมารแพทย์ด้านโรคสมอง