ลูกกินยาก ทำอย่างไรดี

เรื่องกินของลูก เป็นปัญหาใหญ่ที่พ่อแม่หลายๆ บ้านพยายามหาทางออก ทั้งลูกกินยาก ไม่ชอบทานผัก ชอบอมข้าว หรือเลือกกิน มาลองดูสาเหตุและทางออกเพื่อนำไปปรับใช้กันค่ะ

ลูกชอบอมข้าว ป้อนเข้าไปแล้วกว่าเจ้าตัวดีจะกินได้สักคำก็นาน..นมาก เพราะแกเล่นอมไว้ ไม่ยอมเคี้ยว ไม่ยอมกลืน ทำท่าเหมือนไม่อยากกินงั้นแหละ มื้อหนึ่งๆ กว่าจะกินหมดนี่เล่นเอาคนป้อนเหนื่อยใจซะจริงๆ

สาเหตุ : ปัญหาการอมข้าว ส่วนใหญ่เกิดจากลูกอิ่มมาแล้วก่อนมื้ออาหาร ลองสังเกตดูว่าก่อนมื้ออาหารมีการให้ลูกกินจุบกินจิบหรือไม่ โดยเฉพาะของหวาน (น้ำหวาน น้ำอัดลมด้วย) พ่อแม่อาจไม่ได้ให้ลูกกินแต่ผู้ใหญ่บางคนเห็นเด็กน่ารักก็ป้อนขนมนมเนย ทำให้พอถึงมื้ออาหารจึงไม่อยากกิน

นักโภชนาการบอกว่าช่วงที่เด็กย่างเข้าขวบปีที่สองไปจนถึงก่อนเข้าประถมฯ นั้นจะมีปัญหาเรื่องการกินมาก บางคนขวบปีแรกกินเก่งอยู่ดีๆ พอเข้าขวบปีที่สองลูกกลับมีปัญหาไม่ยอมกิน เพราะช่วงนี้ลูกกำลังสนใจสิ่งหลากหลายรอบตัว ห่วงเล่น หรือเด็กบางคนติดทีวี พ่อแม่เอาทีวีมาล่อให้ลูกนั่งกับที่ จะได้ป้อนง่าย และที่สำคัญพ่อแม่ไม่ได้ฝึกให้ลูกกินด้วยตัวเอง ซึ่งเริ่มฝึกได้ตั้งแต่ลูกเริ่มหยิบของเข้าปากในขวบปีแรกนั่นแหละค่ะ พ่อแม่จึงต้องป้อนต้องบังคับให้กินกันร่ำไป ลูกเลยเบื่อ

ทางออก

• ต้องงดอาหารทุกอย่างก่อนมื้ออาหาร (ยกเว้นน้ำเปล่า) เมื่อลูกหิวจะยอมกินเอง
• สร้างบรรยากาศที่ดีในการกิน อย่าลงโทษหรือบังคับให้เคี้ยว กลืน เพราะจะทำให้ลูกรู้สึกไม่ดีกับเวลามื้ออาหาร

• ฝึกลูกให้ทานด้วยตัวเอง จะเลอะเทอะบ้างก็ต้องยอม

• ชมเมื่อลูกทานข้าวได้มาก เด็กๆ กับคำชมนี่เป็นของคู่กัน แต่ไม่ต้องถึงกับชมทุกคำที่เคี้ยวหรอกค่ะ

เคี้ยวไม่เป็น โดยปกติแล้วเมื่อลูกอายุประมาณ 7 เดือน ฟันขึ้นแล้ว ลูกจะเริ่มรู้จักเคี้ยวอาหารได้บ้าง แต่เด็กบางคนไม่ถูกฝึกให้เคี้ยว เพราะพ่อแม่เห็นว่าพอเปลี่ยนอาหารเหลวมาเป็นอาหารที่เป็นชิ้นเป็นอันมากขึ้น ลูกไม่ยอมกิน ก็เลยแก้ปัญหาด้วยการให้ลูกกินอาหารบดหรือปั่นเหมือนเดิม กลัวว่าลูกไม่ยอมกินแล้วจะขาดสารอาหาร กินอย่างนี้ได้สารอาหารครบถ้วนดี หารู้ไม่ว่าเป็นการสร้างปัญหาในการกินให้ลูกโดยรู้เท่าไม่ถึงการณ์

แน่นอนว่าการเคี้ยวมีความสำคัญต่อระบบการย่อยอาหารโดยตรง เพราะหากลูกเคี้ยวได้ดีเคี้ยวละเอียดการย่อยก็ทำได้ดีขึ้น การฝึกให้ลูกเคี้ยวอาหารในช่วงขวบปีแรกจึงเป็นเรื่องสำคัญ เพราะเท่ากับว่าลูกได้ฝึกการเคลื่อนไหวขากรรไกร ฝึกกล้ามเนื้อกระพุ้งแก้ม กล้ามเนื้อคอ ฝึกการใช้ลิ้นในการตวัด ดุนอาหารฯลฯ ทำให้ลูกเคี้ยวได้ดีในเวลาต่อมา

นอกจากนี้ การเคี้ยวจะทำให้เด็กสามารถทดสอบความสามารถของตัวเองไปด้วย เช่น ได้ควบคุมการเคี้ยว การกลืนด้วยตัวเอง (หลังจากที่ถูกคนอื่นควบคุมมาตลอด) ซึ่งเด็กที่กินอาหารปั่นจะไม่ได้รับสิ่งนี้ และแม้ว่าโตขึ้นมาเด็กจะเคี้ยวอาหารได้เองตามธรรมชาติ แต่ส่วนใหญ่เด็กจะไม่ค่อยมีความรู้สึกที่ดีต่อการกินนัก ไม่ค่อยชอบกิน กลายเป็นคนกินยาก เลือกกิน ซึ่งจะส่งผลต่อการเจริญเติบโตของร่างกาย

สาเหตุ : อย่างที่บอกค่ะ ส่วนใหญ่ปัญหาลูกไม่เคี้ยวจะเกิดจากการเลี้ยงดูลูกตั้งแต่ขวบปีแรก พ่อแม่บางคนไม่สนใจให้อาหารเสริมกับลูก หรือให้ช้าไป เพราะคิดว่านมให้สาร อาหารที่มีคุณค่ามากกว่า หรือเมื่อถึงวัยที่ลูกเริ่มฟันขึ้น ไม่ฝึกให้ลูกกัดเคี้ยวอาหารแข็งบ้างยังให้กินอาหารบดเหลวอยู่ จะด้วยความสะดวกในการป้อน หรือกลัวลูกไม่ได้สารอาหารครบถ้วนก็ตาม ลูกเลยไม่ได้ฝึกเคี้ยวซักที พอลูกไม่เคี้ยว พ่อแม่ก็ไม่พยายาม ปล่อยเลยตามเลย หรือไม่ก็ปล่อยลูกไว้กับพี่เลี้ยงที่ตามใจเด็ก เมื่อเด็กไม่เคี้ยว ก็ใช้วิธีบดอย่างที่เคยทำมา เวลาผ่านไปกว่าจะรู้ปัญหาก็เกิดขึ้นแล้ว

ทางออก

• เมื่อลูกถึงวัยที่ควรจะได้รับอาหารเสริม ควรให้ลูกได้ลิ้มลองอาหารเสริมหลากหลายรูปแบบ โดยเลือกให้เหมาะกับวัย ค่อยๆ ลองทีละน้อย เพื่อไม่ให้ลูกเกิดการต่อ

• ต้าน ถ้าลูกยังไม่ยอมกิน ก็อย่าตามใจลูกจนละเลย พยายามใหม่ค่ะ

• หากลูกถึงวัยที่ควรเคี้ยวได้แล้ว ก็ต้องค่อยๆ ฝึกด้วยการให้อาหารเสริมที่แข็งขึ้น เพื่อให้เคี้ยวบ้าง พ่อแม่อาจจะทำให้ลูกดูว่าการเคี้ยวทำอย่างไร และบอกลูกว่าอาหารเอร็ดอร่อยขึ้นแค่ไหนหากลูกเคี้ยวมัน

• เมื่อสังเกตเห็นลูกชอบหยิบของเข้าปากในวัย 8-9 เดือน ลองเอาอาหารเป็นชิ้นให้ลูกหยิบเข้าปากเองบ้าง แต่ต้องระวังอาหารติดคอลูกด้วย ควรเป็นอาหารที่นิ่มยุ่ยเมื่อเข้าปาก

เลือกกิน หนูน้อยบางคนช่างเลือกอาหารเหลือเกิน อาหารชนิดไหนแปลกหน้าเข้ามาพ่อเป็นปฏิเสธ จริงๆ แล้วก็เป็นปกติของคนเรา แต่หากพ่อแม่ยอมลูก เห็นลูกปฏิเสธไม่กินก็ไม่ให้ลูกลองอาหารใหม่ๆ ให้กินอยู่ไม่กี่อย่างนั่นแหละ เสี่ยงต่อการที่ลูกจะขาดสารอาหารเป็นอย่างยิ่งค่ะ

สาเหตุ : พอลูกไม่กินอาหารแปลกใหม่แล้วพ่อแม่ยอม ลูกก็ไม่มีโอกาสที่จะได้ทดลองอาหารชนิดนั้นๆ เป็นเหตุให้ลูกเลือกกิน กินเป็นอยู่ไม่กี่อย่าง การเลือกกินอาจเกิดจากการมีประสบการณ์ในแง่ลบกับอาหารชนิดนั้นๆ เช่น กินตอนร้อนเกินไปจนทำให้ลูกเจ็บปาก เลยไม่กินอาหารชนิดนั้นไปเลยเพราะกลัวเจ็บตัวอีก ฯลฯ

ทางออก

• ให้ลูกได้ลิ้มลองอาหารแปลกใหม่เสมอ โดยค่อยๆ ป้อนทีละน้อย แรกๆ อาจจะไม่ยอมกิน หยุดสักพักแล้วค่อยป้อนใหม่ จะช่วยได้

• พยายามสร้างความรู้สึกที่ดีกับอาหารที่ลูกปฏิเสธ เช่น กินให้ดูเป็นตัวอย่างแล้วให้แกลองชิมดูบ้าง
• ลองดัดแปลงจัดปรุงอาหารให้ดูน่าทาน แปลกใหม่ไม่ซ้ำซาก

จะเห็นว่าพฤติกรรมการกินของลูกเหล่านี้เกิดจากการเลี้ยงดูของพ่อแม่ทั้งนั้น หากพ่อแม่เข้าใจที่มาที่ไปของปัญหาก็สามารถแก้ไขและรับมือได้ไม่ยาก แต่ต้องเริ่มเสียแต่แรกเริ่มจะได้ผลที่สุดค่ะ