แบบไหนนะ..ถึงเรียกว่าลูกมีปัญหาด้านการพูดไม่ว่าจะเป็นคุณพ่อคุณแม่คนไหนย่อมเฝ้ารอคำพูดแรกของลูกจริงไหมคะ แต่จะทำอย่างไรดี ถ้าจนแล้วจนรอดลูกรักก็ยังไม่พูดคำแรกให้แม่ชื่นใจสักที…
ทำไม๊..ทำไม ลูกไม่พูด
มีสาเหตุและปัจจัยแวดล้อมมากมายค่ะที่มีผลต่อการพูดช้า หรือไม่พูดของลูกน้อยที่ไม่เป็นไปตามพัฒนาการที่เหมาะสม เช่น
- เด็กที่พ่อแม่หรือพี่เลี้ยงปล่อยปละให้ลูกเล่นคนเดียว มีเวลาพูดคุยกับลูกน้อย เด็กจะพูดได้ช้ากว่าเด็กที่พ่อแม่เอาใจใส่พูดคุยกับลูกเป็นประจำ
- เด็กที่ร้องไห้มากหรือร้องเสียงดัง อาจทำให้เสียงแหบไม่มีเสียงพูดได้
- พูดไม่ได้เพราะผิดปกติด้านการได้ยิน เด็กบางคนมีความผิดปกติของการได้ยิน ซึ่งอาจส่งผลต่อการพูดของเด็กได้ค่ะ
- ถ้าลูกไม่ยอมพูด และลูกเคยมีอาการดังต่อไปนี้ ได้แก่ มีน้ำหนักแรกคลอดน้อยกว่า 1,500 กรัม ป่วยเป็นโรค เช่น เยื่อหุ้มสมองอักเสบ ตัวเหลืองมาก มีความพิการแต่กำเนิดของช่องหู ใบหน้า และลำคอ และมีคนในครอบครัวหูหนวก หรือเป็นใบ้ คุณแม่ควรพาลูกไปตรวจกับแพทย์ทันที
คุณแม่สามารถตรวจสอบด้วยตนเองง่ายๆ ค่ะว่าลูกของเรานั้นมีพัฒนาการการพูดช้าเกินไปไหม โดยสังเกตว่า
อายุ 6 เดือน ไม่ส่งเสียงอืออา ไม่หันหาเสียง ไม่ตกใจเวลาได้ยินเสียงดังๆ
อายุ 10 เดือน เรียกชื่อไม่หันหา
อายุ 15 เดือน ไม่เข้าใจคำสั่งห้าม ไม่เข้าใจคำสั่งง่ายๆ เช่น บ๊ายบาย
อายุ 18 เดือน พูดคำที่มีพยางค์เดียวได้น้อยกว่า 5-6 คำ
อายุ 2 ขวบ พูดคำที่มีความหมาย 2 พยางค์ต่อกันไม่ได้ เช่น ไม่เที่ยว ไม่เอา หรือชี้ส่วนของร่างกายง่ายๆ ไม่ได้
การที่เด็กปกติจะพูดช้าหรือเร็วนั้นขึ้นอยู่กับพันธุกรรมและสิ่งแวดล้อม ซึ่งก็คือการเลี้ยงดูของพ่อแม่เองค่ะ แต่ถ้าเมื่อถึงเกณฑ์กำหนดแล้วลูกยังไม่พูด คุณพ่อคุณแม่สามารถช่วยกระตุ้นให้ลูกพูดดังนี้ค่ะ
- พยายามจูงใจให้เด็กพูด ถ้าเด็กพยายามพูด แม้ในระยะแรกจะไม่ชัด ควรให้คำชมเชย และพูดคำที่ถูกต้องให้เด็กฟัง แต่ถ้ายังพูดไม่ได้คุณแม่ไม่ควรกังวลจนลงโทษเด็ก เพราะอาจทำให้ลูกยิ่งหวาดกลัวและไม่พูดมากขึ้น
- ขณะที่พูดกับเด็กต้องหันหน้าเข้าหาและสบตากับลูก เพื่อที่ลูกจะสามารถมองการเคลื่อนไหวและการขยับปากของแม่และสามารถพูดตามได้
- เวลาที่เด็กเริ่มคุยกับพ่อแม่ พ่อแม่ต้องให้ความสนใจ สังเกตท่าทาง และตั้งใจฟังสิ่งที่เด็กพยายามสื่อความหมาย
- เลือกคำสั้นๆ ง่ายๆ ก่อน พูดช้าๆ และชัดๆ บ่อยๆ อาจเริ่มจากสิ่งที่เด็กกำลังสนใจอยู่ เช่น แม่ พ่อ กิน ข้าว เป็นต้น
- เมื่อเด็กเริ่มพูดคำสั้นๆ ได้แล้ว ให้คุณแม่เสริมให้คำยาวขึ้น เช่น เมื่อเด็กพูดว่านก ให้พ่อแม่เสริมว่านกบิน นกร้อง ฯลฯ
การที่จะบอกว่าเด็กพูดช้า หรือมีปัญหาทางด้านการพูดหรือไม่นั้น ไม่ควรเสียเวลารอจนเกินอายุ 2 ขวบ แล้วจึงนำไปตรวจ เพราะถ้าสังเกตให้ดีเด็กอาจมีพฤติกรรมที่แสดงว่าอาจมีปัญหาในการพูดตั้งแต่ ขวบปีแรกแล้ว ถ้าหากทิ้งไว้นานๆ นอกจากจะแก้ไขได้ยากแล้ว เด็กอาจจะมีปัญหาทางด้านอารมณ์และจิตใจตามมาด้วยค่ะ เพราะการที่เด็กไม่สามารถจะติดต่อสื่อสารให้ผู้อื่นเข้าใจได้ มักจะหงุดหงิด และอาจมีปัญหาในการเข้าสังคมต่อไปได้ด้วย