หนูไม่ได้พูดโกหกนะ

บางทีการที่เราคิดว่าลูกพูดโกหก ความจริงไม่ได้เป็นอย่างนั้นเสมอไป เพราะเด็กช่วงวัยนี้มีความคิดและจินตนาการของลูกกำลังบรรเจิด บวกกับพัฒนาการด้านการพูดที่กำลังไปได้สวย ทั้งที่ไม่เข้าใจด้วยซ้ำว่าการโกหกคืออะไร แต่ก็พูด พูด พูด ออกไปแล้ว

หนูไม่ได้ตั้งใจพูดโกหก

น.พ.ดุสิต ลิขนะพิชิตกุล จิตแพทย์เด็ก ผู้อำนวยการโรงพยาบาลยุวประสาทไวทโยปถัมภ์ อธิบายถึงเรื่องนี้ว่า เด็กเล็กเช่นนี้ยังไม่ได้มีการพัฒนาแนวคิดหรือนิสัยการพูดโกหกขึ้นมา ต่างจากเด็กที่โตกว่านี้ซึ่งอาจจะเริ่มพูดเรื่องไม่จริงเพื่อวัตถุประสงค์บางอย่าง เช่น พูดเรื่องไม่จริงบางอย่างเพื่อปกปิดความจริง หรือโกหกเพราะคิดว่าถ้าเรื่องราวเป็นอย่างที่ตนเองแต่งขึ้นคุณพ่อคุณแม่จะรักตนเองมากขึ้น

สับสนระหว่างจินตนาการกับความจริง

เรื่องราวที่เด็กเล่านั้นล้วนเกิดมาจากจินตนาการ ไม่ได้มีวัตถุประสงค์อื่น พวกเขายังไม่สามารถคิดเชื่อมโยงถึงเป้าหมายอื่นของการพูดได้ เช่น หนูน้อยอาจจะบอกว่า ของหายไปเพราะน้องตุ๊กตาเป็นคนเอาไปซ่อน ทั้งๆ ที่ตัวเขานั่นล่ะเป็นคนหยิบไปแล้วก็ลืมไปแล้วว่าเอาไปวางไว้ที่ไหน พอคุณพ่อคุณแม่ถามหนูน้อยก็เพียงพยายามคิดว่า ใครเป็นคนเอาของสิ่งนั้นไปและเอาไปไว้ที่ไหน หรือเมื่อหนูเล่นจนบ้านเลอะเทอะ พอคุณพ่อคุณแม่ถาม หนูน้อยก็จะบอกว่าน้องหมาที่เลี้ยงไว้ทำบ้านพังเลอะเทอะ เพราะเมื่อถูกถามลูกน้อยจะพยายามคิดหาคำตอบ ดังนั้นเมื่อคิดถึงอะไรได้ก่อน ลูกก็จะพยายามพูดออกมาก่อน หนูน้อยยังไม่สามารถคิดใคร่ครวญกลั่นกรองคำตอบได้เช่นที่เด็กโตหรือผู้ใหญ่ทำ

เทคนิครับมือหนูน้อยนักจินตนาการ

• • • • ไม่ตำหนิ และดุว่าลูก เมื่อลูกพูดไม่จริง เพราะจะเป็นการขัดขวางพัฒนาการด้านจินตนาการและ ความคิดสร้างสรรค์ของลูก
      • ชวนคุย ลองฟังจินตนาการของลูก ผสมโรงให้เรื่องราวในจินตนาการของลูกกลายเป็นเรื่องราวสนุกสนาน เช่น ถ้าลูกบอกว่ามียักษ์อยู่ในตู้เสื้อผ้า ลูกกลัวเหลือเกิน คุณพ่อคุณแม่อาจชวนลูกคุยว่า ยักษ์หน้าตาอย่างไร ยักษ์นิสัยอย่างไร ทำไมถึงกลัว หรือถ้ายักษ์ออกมาแล้วลูกจะคุยอะไรกับยักษ์ อยากให้พ่อแม่ช่วยอย่างไรบ้าง เป็นต้นชี้ให้เห็นถึงความจริง
      • เมื่อชวนคุยสนุกสนานไปแล้ว อย่าลืมชี้ชวนคุยให้ลูกได้มองเห็นเรื่องราวนั้นในแง่มุม ที่เป็นความจริงบ้าง เช่น อาจจะพาลูกไปเปิดดูตู้เสื้อผ้าแล้วค้นหายักษ์พยายามอธิบายให้ลูกเข้าใจ ในมุมมองที่เป็นความจริงว่า ยักษ์ที่ลูกพูดถึงนั้นมีอยู่เพียงในนิทานเท่านั้น ยักษ์ไม่มาแอบอยู่ใน ตู้เสื้อผ้าของเด็กๆ หรอก เพราะฉะนั้นลูกก็ไม่ควรจะกลัวว่าในตู้เสื้อผ้าจะมียักษ์ การชี้ให้เห็นความ จริงนอกจากจะช่วยลดความกลัวของลูกแล้ว ยังเป็นการฝึกให้ลูกสามารถคิดในเชิงเหตุผล กับเรื่องราวต่างๆ ได้อีกทางหนึ่งด้วย
      • การใช้เทคนิคทั้ง 3 ประการนี้ จะช่วยให้ลูกน้อยยังคงความเป็นเด็กที่มีจินตนาการ และความคิดสร้างสรรค์ไว้ได้ แต่ในขณะเดียวกันก็สามารถคิดเชื่อมโยงความคิดในจินตนาการกับโลกที่เป็นจริงได้ การมีจินตนาการอย่างมีเหตุผลจะนำไปสู่การพัฒนาเป็นคนที่มีความคิด สร้างสรรค์ได้เมื่อลูกเติบโตขึ้น

ควรกังวลหรือไม่ เมื่อลูกพูดไม่จริง

สบายใจได้เลยว่านั่นไม่ใช่นิสัยขี้โกหกหรอกค่ะ แต่เป็นพัฒนาการอีกขั้นหนึ่งของลูก ซึ่งอยู่ในวัยที่สมองน้อยๆ กำลังพัฒนาอย่างรวดเร็ว ทำให้หนูเกิดจินตนาการได้มากมาย และถ่ายทอดจินตนาการนั้นออกมาเป็นคำพูด ยิ่งเด็กมีจินตนาการมากเท่าใด ก็มีแนวโน้มจะพัฒนาเป็นความฉลาดได้ต่อไปในอนาคต หากได้รับการสนับสนุนให้มีจินตนาการในแนวทางที่เหมาะสม