ลูกวัยแรกคลอดมักจะมีอาการหลายๆ อย่างที่บางครั้งพ่อแม่มักคิดว่าเป็นอาการผิดปกติ แต่จริงๆ แล้วเป็นอาการปกติที่เกิดจากการปรับตัวต่างๆ ของร่างกายเบบี๋ รู้ไว้จะได้ไม่กังวลมากค่ะ

6 อาการของทารกที่พ่อแม่มือใหม่มักเข้าใจผิดว่าลูกทารกป่วย ผิดปกติ

1. ทารกผิวเป็นรอยแดง ถ้าเป็นลักษณะแดงเส้นพันคล้ายโครงตาข่ายร่างแหเรียกว่า Cutis Meorata ซึ่งเกิดได้เองพบในทารกปกติทั่วไปเป็นได้ทั้งบริเวณใบหน้าและทั่วร่างกาย โดยสาเหตุเกิดจาก

1. ทารกอยู่ในห้องที่มีอุณหภูมิเย็นจะทำให้เส้นเลือดบวมแล้วเกิดเป็นรอยแดงที่ผิวขึ้นมา ถ้ารักษาอุณหภูมิร่างกายของเบบี๋ให้อุ่นขึ้น รอยแดงเป็นตาข่ายจะหายไปเอง
   
   
2. ผิวเด็กทารกแรกเกิดช่วงสองสามวันแรกกำลังผลัดผิว อาจมีขุยขาวๆ ลอกได้ทั่วตัวเป็นเรื่องปกติ และอาจทำให้ผิวเป็นรอยแดงตาข่ายได้ ควรดูแลทำความสะอาดแต่ไม่จำเป็นต้องขัดถู ผิวจะค่อยๆ ลอกหลุดออกเอง

เรื่องที่ต้องระวังเมื่อทารกผิวเป็นรอยแดง ผื่นแดง 

รอยแดงไม่ปกติจะมีลักษณะเป็นจ้ำแดงๆ เป็นปื้นๆ ซึ่งอาจเกิดจากการเป็นโรคได้ ควรต้องพบแพทย์เพื่อวินิจฉัยอย่างละเอียด

----------------------------------------------

2. หลังคลอดทารกศีรษะบิดเบี้ยวไม่สวยงาม หัวไม่ทุย ไม่ได้รูปทรง ซึ่งลักษณะของศีรษะทารกแรกเกิดขึ้นกับปัจจัยดังนี้

• จากพันธุกรรมจากพ่อแม่ว่าทรงและขนาดศีรษะเป็นอย่างไร
• ท่าของทารกขณะอยู่ในครรภ์ ซึ่งอาจถูกกดหรือเบียดทำให้บิดเบี้ยว
• ท่าขณะคลอดหากคลอดผ่านทางช่องคลอดแล้วเกิดมีปัญหาคลอดติด คลอดยาก ถูกกระดูกเชิงกรานกดศีรษะมาก อาจทำให้ศีรษะบิดเบี้ยวหรือเลือดออกใต้เยื่อหุ้มกะโหลกศีรษะจนบวมนูนอยู่ 2 – 3 วันทำให้ศีรษะดูเบี้ยว หรือเกิดจากโรคบางอย่างที่อาจทำให้ศีรษะผิดรูปได้
• การนอนของทารก ก็อาจมีผลต่อรูปทรงของศีรษะได้หากนอนซ้ำท่าเดิมนานๆ เช่น นอนหงายท่าเดียวตลอด หรือนอนตะแคงข้างใดข้างหนึ่งนาน

เรื่องที่ต้องระวังเมื่อทรกศีรษะบิดเบี้ยว

การจัดท่านอนของทารกควรเปลี่ยนท่านอนทุก 3 ชั่วโมง และเวลานอนคว่ำต้องระวังทางเดินหายใจของทารกอย่าให้ถูกกดทับ

----------------------------------------------

3. ทารกสะดือเปียกเบบี๋หลังคลอดที่ตัดสายสะดือแล้ว จะมีการดูแลสะดือทารกทันทีหลังคลอด โดยจะมีการสอนจากพยาบาลด้วยการใช้แอลกอฮอล์เช็ดเช้า-เย็นหลังอาบน้ำ และดูแลรักษาอย่าให้อับชื้นหลังตัดสะดือ เพื่อป้องกันการติดเชื้อ แต่ถ้าสะดือยังเปียกอยู่อาจเกิดจาก

• หลังตัดสะดือทันทีหลังคลอดจะมีน้ำ เลือด ทำให้สะดือเปียก หากดูแลไม่ดีอาจนำมาซึ่งการติดเชื้อที่สะดือของทารกได้

เรื่องที่ต้องระวังเมื่อทารกสะดือเปียก

สะดือทารกแรกเกิดจะค่อยๆแห้งและหลุดออกเองได้ตั้งแต่สองสามวันแรกหลังคลอดหรืออาจหลุดช้าได้จนถึงอายุหลังคลอด6สัปดาห์ แต่ถ้าสะดือหลุดช้าควรพบแพทย์ เพราะอาจจมีการติดเชื้อหรืออาจพบโรคเกี่ยวกับระบบภูมิต้านทานผิดปกติได้(Leukocyte Adhesive Disorder)แต่เป็นโรคที่พบน้อยมากที่สำคัญควรระวังอย่าให้สะดือเปียก อับชื้น มีกลิ่น แดงบริเวณผิวรอบสะดือ หรือมีน้ำไหลจากสะดือ รวมทั้งงดแคะสะดือ

----------------------------------------------

4. ทารกปัสสาวะเป็นสีชมพูเหมือนเป็นคราบเลือดบนผ้าอ้อมหรือที่นอน ต้องดูว่าใช่เลือดหรือไม่และเลือดออกจากบริเวณไหน บางครั้งเลือดออกมาจากบริเวณเยื่อบุผิวอ่อนๆ เช่นบริเวณอวัยวะเพศ อย่าเพิ่งตกใจเพราะอาจเกิดจาก

ผิวทารกที่บอบบางอาจเกิดการฉีกขาดได้ง่าย หรือเกิดจากการเปลี่ยนแปลงหลังคลอดใหม่ๆ ที่ระดับฮอร์โมนเพศหญิงที่เคยได้รับจากมารดาขณะอยู่ในครรภ์ลดลงและเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วหลังคลอดจึงทำให้มีเลือดออกทางช่องคลอดคล้ายประจำเดือนในทารกแรกเกิดได้

เรื่องที่ต้องระวังเมื่อทารกปัสสาวะเป็นสีชมพู

ต้องสังเกตสีปัสสาวะของเบบี๋ หากปัสสาวะมีสีแดงปนหรือเป็นสีชมพูต้องนำปัสสาวะไปตรวจว่าใช่เลือดหรือไม่ และดูว่ามีการอักเสบติดเชื้อทางเดินปัสสาวะหรือมีการฉีกขาดของเนื้อเยื่อหรือไม่ และที่สำคัญต้องดูด้วยว่ามีเลือดออกบริเวณอื่นๆ ภายในร่างกายด้วยหรือไม่ เนื่องจากอาจมีปัญหาจากระบบการแข็งตัวของเลือด

----------------------------------------------

5. ทารกขาโก่ง ทารกแรกเกิดจนอายุถึงสองปีอาจมีอาการขาโก่งได้สาเหตุเกิดจาก

• สภาพปกติของร่างกายตามการเจริญเติบโตตั้งแต่ในครรภ์ที่มีการขดงอของขามานาน 9 เดือนแต่จะค่อยๆลดความโก่งลงได้เอง
• เกิดจากภาวะขาดวิตามินดีและแคลเซียม ที่อาจมาจากได้รับสารอาหารไม่พียงพอขณะที่แม่ตั้งครรภ์ หรือเกิดจากโรคที่ทำให้วิตามินดีและแคลเซียมไม่เพียงพอทำให้พบอาการขาโก่งที่ผิดปกติได้

เรื่องที่ต้องระวังเมื่อทารกขาโก่ง

พอแม่ที่กังวลกลัวลูกขาโก่งอาจใช้วิธีการดัดขาลูก ซึ่งการดัดขาก่อนหรือหลังอาบน้ำหรือทุกเช้าไม่ได้ช่วยรักษาอาการขาโก่ง แต่สามารถทำได้เพื่อเป็นการสัมผัสกระตุ้นพัฒนาการหรือนวดผ่อนคลาย หลังอายุ 12 ปี ขาจะหายโก่งไปเอง แต่ถ้าไม่หายควรปรึกษาแพทย์

----------------------------------------------

6. ทารกแหวะนม อาเจียน หลังเบบี๋กินนมแล้วอาจเกิดอาการแหวะนมได้ สาเหตุเกิดจาก

• กล้ามเนื้อหูรูดบริเวณกระเพาะอาหารและหลอดอาหารยังไม่แข็งแรง ทำให้นมไหลย้อนออกมาได้
• การนอนดูดนมนาน อาจส่งผลให้นมไหลย้อนออกได้ง่าย
• กินนมมากเกินไป หรือดูดเร็วเกินไป อาจทำให้แหวะหรืออาเจียนออกมาได้

เรื่องที่ต้องระวังทารกแหวะนม อาเจียน

ควรให้นมเบบี๋ในปริมาณที่เหมาะสม ทั้งเวลา ความถี่และท่าให้นม ในทารกแรกเกิดควรให้นมทุก 1 – 3 ชั่วโมง อยู่ในท่าที่ศีรษะสูง 35 องศา และหลังป้อนนมจับพาดบ่าหรือจัดให้ศีรษะสูงต่ออีกครึ่งชั่วโมง เมื่อลูกร้องไม่จำเป็นต้องป้อนนมทุกครั้งแต่ต้องสังเกตว่าร้องเพราะเหตุใด เพราะถ้าอาเจียนบวกกับมีอาการอื่นร่วมด้วย เช่น ตัวร้อน ร้องไห้ไม่หยุด อาจเกิดจากการเจ็บป่วยอื่นๆ ได้ ควรรีบไปพบแพทย์

ข้อมูลโดย พญ.สิริขวัญ โกศลเจริญพันธุ์ กุมารแพทย์ โรงพยาบาลปิยะเวท