สอนลูกให้มีความรับผิดชอบ พัฒนา EF ให้ลูกโตไปเป็นคนดี

ความรับผิดชอบ ไม่เพียงแต่เป็นคุณค่าที่สามารถทำให้เราดูแลรับผิดชอบตัวเอง ครอบครัว เพื่อนและสังคมเท่านั้น การมีความรับผิดชอบยังหมายความถึงการจัดการชีวิต และการทำตามสัญญาด้วยค่ะ

สำหรับเด็ก ความรับผิดชอบอาจหมายถึงการทำสิ่งที่ยาก และน่าเบื่อ เช่น การเรียน การสอบ และการที่ต้องอยู่ทำงานบ้านทั้งๆ ที่อยากออกไปเล่นกับเพื่อนๆ รวมถึงการทำในสิ่งที่ถูกต้อง เช่น ไม่ยุ่งเกี่ยวกับยาเสพติด เป็นต้น ความรับผิดชอบสำคัญสำหรับเราทุกคนไม่ว่าจะอยู่ในวัยใด ทั้งในแง่ของสุขภาพ ความสัมพันธ์ การทำงาน และการทำให้สังคมสงบสุข

แรกเกิด – 2 ขวบ

วัยทารกจะใช้สัญชาตญาณเพื่อการอยู่รอด มากกว่าใช้ความรับผิดชอบค่ะ เช่น ร้องไห้เมื่อหิว หรือทำอะไรก็ตามเพื่อตอบสนองความต้องการของร่างกาย จนกระทั่งถึงอายุ 2 ขวบ แต่อย่างไรก็ตาม พ่อแม่ก็ควรฝึกความรับผิดชอบให้ติดเป็นนิสัยของเด็ก เช่น เวลาไปร้านอาหารก็ควรนั่งให้เรียบร้อย หรือไม่ควรไปวิ่งเล่นบนถนน เป็นต้น แต่ธรรมชาติของเด็กก็มักจะต่อต้านและอยากทำอะไรด้วยตัวเอง จึงควรมีผู้ใหญ่คอยดูแลอยู่เสมอ ดังนั้นพ่อแม่ควรสอนเรื่องความรับผิดชอบเล็กๆ น้อยๆ ควบคู่ไปกับพัฒนาการตามวัยค่ะ สร้างคุณค่าความรับผิดชอบ ด้วยการ

ให้ลูกเลือกเอง เช่น วันนี้จะใส่เสื้อตัวไหนดี
เก็บของเข้าที่ นำของในบ้านมาใส่ในกล่อง แล้วให้ลูกช่วยคุณนำไปเก็บไว้ที่เดิมค่ะ ให้ลูกช่วยเหลืองานบ้าน เช่น ช่วยทำความสะอาดของใช้ที่ตกไม่แตก และชมเชยที่ลูกมีความรับผิดชอบ

อายุ 3 - 4 ขวบ

เด็กวัยนี้จะเริ่มเข้าใจกฎเกณฑ์ของสังคมมากขึ้น บ่อยครั้งที่มักจะนำกฎเกณฑ์ที่ใช้ในโรงเรียนมาใช้ที่บ้าน เช่น บอกพ่อแม่ให้เข้าแถวเวลาเข้าห้องน้ำ ฯลฯ พ่อแม่ควรสนับสนุนให้ลูกมีความรับผิดชอบทั้งที่บ้านและที่โรงเรียน ด้วยการเสริมจากกิจกรรมเหล่านี้ค่ะ สร้างคุณค่าความรับผิดชอบ ด้วยการ

เก็บของเล่น หลังเล่นของเล่นเสร็จทุกครั้ง ควรฝึกให้ลูกเก็บของเล่นเข้าที่ เพื่อให้เห็นความสำคัญของการรับผิดชอบค่ะ
ล้างมือหลังเสร็จภารกิจ หลังจากเข้าห้องน้ำ ฝึกให้ลูกล้างมือทุกครั้ง และอธิบายถึงการรักษาความสะอาดที่ลูกสามารถทำได้เอง ให้รางวัล หลังจากที่ลูกทำงานสำเร็จ พ่อแม่อาจจะให้สติ๊กเกอร์หรือให้ดาวเพื่อเป็นการชื่นชมความรับผิดชอบของลูกค่ะ

อายุ 5 – 7 ขวบ

วัยนี้จะมีแรงผลักดันหรือแรงกระตุ้นหลายๆ อย่าง เวลาที่เด็กๆ จะทำอะไร ก็จะต้องได้รับการอนุญาตจากพ่อแม่เพื่อหลีกเลี่ยงการถูกลงโทษ ซึ่งเป็นการแสดงออกถึงความรับผิดชอบ เด็กวัยนี้จะควบคุมตัวเองได้มากขึ้น ทำให้พวกเขามีส่วนร่วมในการช่วยเหลือครอบครัวได้มากขึ้นค่ะ ขณะที่อยู่ในห้องเรียน เด็กๆ จะมีวินัยจนสามารถทำงานที่ได้รับมอบหมายสำเร็จ ถึงแม้ว่าเด็กวัยนี้จะมีทักษะเพิ่มขึ้น แต่พ่อแม่ก็ยังคงต้องช่วยสอน ให้เด็กๆ ได้เรียนรู้จากความผิดพลาดได้อีกด้วยค่ะ สร้างคุณค่าความรับผิดชอบ ด้วยการ

รับผิดชอบจัดโต๊ะอาหาร ทั้ง การจัดโต๊ะ ตักข้าว ตักอาหาร และทำให้ลูกเห็นว่าหน้าที่ความรับผิดชอบของลูกสำคัญต่อทุกคน เพราะถ้าลูกไม่ทำ พ่อแม่อาจจะไม่ได้กินอาหารก็ได้ค่ะ
ทำการบ้านให้เป็นเวลา ช่วงที่ลูกทำการบ้าน คุณก็ควรนั่งอยู่ใกล้ๆ เพื่อทำงานของคุณไปด้วย และควรให้คำปรึกษาเมื่อลูกสงสัยค่ะ
ชวนไปปิกนิก หรือการจัดปาร์ตี้นอกบ้าน เพราะลูกจะได้ช่วยคุณเตรียมอาหาร เตรียมเครื่องดื่มและได้ช่วยกันเก็บล้างทำความสะอาดด้วยค่ะ

นอกจากสอนลูกรู้จักและใช้วินัยเชิงบวกด้วยตัวเองแล้ว ยังมีตัวช่วยดีๆ เป็นชุดนิทานเสริมให้กับคุณลูกด้วยนะคะ