พฤติกรรมลูก เกิดจากการเลี้ยงดูอบรมสั่งสอนของพ่อแม่ ที่ต้องการให้เขาเป็นคนแบบไหนในสังคม ซึ่งทุกอย่างเริ่มต้นที่ครอบครัว เพราะสถาบันครอบครัวคือสิ่งที่สำคัญกับเขาตั้งแต่ลืมตา และการเริ่มต้นเร็วตั้งแต่ในวัยเด็ก จะช่วยสร้างพฤติกรรมให้กับเขาได้ดี และสามารถปรับใช้ตามสถาการณ์ในอนาคตได้ เพราะรากฐานที่พ่อแม่บ่มเพาะไว้ มันแข็งแรงเกินกว่าจะมีอะไรมาต้านทานได้ค่ะ
อาจเกิดผลเสียทำให้ลูกมีพฤติกรรมไม่น่ารัก กลายเป็นเด็กเอาแต่ใจ ขี้หงุดหงิด อาละวาด ก้าวร้าว พ่อแม่ควรจะตอบสนองลูกให้ช้าลง เพื่อฝึกการรอคอย เช่น “รอแม่แป๊บนึงนะลูก/ แม่กำลังมานะคะ“ หรือฝึกให้ลูกรู้จักการรอคอยและการเข้าคิวให้เป็นนิสัย แล้วอธิบายเหตุผลง่ายๆ ให้เด็กเข้าใจว่าเขาจะต้องรอเพื่ออะไรถึงเมื่อไหร่ สิ่งสำคัญคือพ่อแม่ไม่ควรตามใจเด็กจนมากเกินไป ทำในสิ่งที่ฝืนใจลูกบ้าง เพื่อลูกจะเรียนรู้ว่าเขาไม่ได้อะไรดังใจทุกอย่าง
คุณแม่ควรฝึกลูกตั้งแต่เด็กทารกเลย เช่น ระหว่างการให้นมลูก แม่ควรสบสายตากับเขาเพื่อเป็นการสร้างสมาธิ ฝึกโฟกัสสายตา หรือการพูดคุยกับลูกน้อยตั้งแต่แรกเกิดก็ช่วยฝึกสมาธิลูกน้อยได้ดีเช่นกันค่ะ นอกจากนี้สร้างกิจกรรม เช่นให้เขาฝึกเขียน ฝึกงานศิลปะ งานฝีมือ จะทำให้เขามีสมาธิจดจ่อกับกิจกรรมนั้นได้ค่ะ หากเด็กขาดสมาธิจะทำให้เป็นคนขี้ลืม ขาดความใส่ใจ ไม่สามารถสนใจหรือทำอะไรจนสำเร็จ
จะทำให้เด็กมีพฤติกรรม กลายเป็นเด็กขี้ โกหก เห็นแก่ตัว มักง่าย ซึ่งพ่อแม่ต้องฝึกเปลี่ยนพฤติกรรมเขาใหม่ เช่น สร้างกฎกติกาภายในบ้าน มีเวลาตื่นและเข้านอน ควรเป็นเวลาที่ทำสม่ำเสมอ หัดให้เขารู้จักพูด “ขอบคุณ” และ “ขอโทษ” ให้ติดปากเป็นนิสัย การจะใช้กฎ กติกาหรือเงื่อนไขให้ได้ผลพ่อแม่ต้องใจแข็งค่ะ อย่าทำให้กฎกลายเป็นสิ่งที่ยืดหยุ่นได้เพราะลูกขอร้อง ต้องฝึกให้ลูกได้เรียนรู้ว่า กฎ กติกาคือสิ่งสำคัญที่ต้องปฏิบัติตาม
พ่อแม่ควรเปิดโอกาสให้ลูกได้ลองทำอะไรใหม่ ๆ อย่ากลัวเลอะเทอะ กลัวลำบากหรือเหนื่อย เพราะอาจจะสร้างพฤติกรมให้เด็กเป็นคนที่ทำอะไรไม่สำเร็จสักอย่าง แก้ปัญหาไม่เป็น ขี้เบื่อ ขี้เกียจ ซึ่งพฤติกรรมเหล่านี้จะติดตัว และส่งผลเสียให้เขาในอนาคตได้ค่ะ พ่อแม่ต้องฝึกตั้งแต่เด็ก เช่น ฝึกระเบียบวินัยผ่านการช่วยเหลือตัวเอง เช่น แปรงฟัน อาบน้ำ อย่าคาดหวังลูกมากเกินไป เวลาที่ลูกเริ่มทำอะไรใหม่ๆ ให้เวลากับเขาเปิดโอกาสให้เขา คิดได้ด้วยตัวเองหรือลองผิดลองถูก
จะทำให้เขามีพฤติกรรมต่อต้านสังคม กลายเป็นเด็กที่ไม่มีน้ำใจ เย็นชา ไม่มีเพื่อน อันดับแรกพ่อแม่จะต้องเป็นตัวอย่างที่ดีในการสอนลูกให้เห็นอกเห็นใจคนอื่น สอนให้เขารู้จักความพอดีในการช่วยเหลือคนอื่นโดยไม่ทำให้ตัวเองลำบากหรือเดือดร้อน เช่น ชวนลูกบริจาคของเล่นที่ไม่ใช้แล้ว เพื่อที่จะสอนเขาว่าของเล่นที่เขาไม่เอาแล้ว นั้นมีประโยชน์ต่อคนอื่นได้เช่นกัน
หลักการ 5 ข้อง่ายๆ เชื่อว่าพ่อแม่ทุกคนทำได้ เพื่อฝึกเขาให้มีพฤติกรรมที่ดี โดยพ่อแม่ต้องกระตุ้นให้เขาฝึกทำหรือคิดด้วยตัวเองไม่ว่าจะทำอะไรก็ตาม และทำให้เกิดเป็นความเคยชิน โดยอย่าสอนเขาเพียงแค่คำพูด พ่อแม่ต้องมีส่วนร่วมทำปฏิบัติไปพร้อมกับลูก เพราะเด็กจะเรียนรู้ผ่านการกระทำมากกว่า และสิ่งเหล่านี้ก็จะติดตัวเขาไปในอนาคตจนตายค่ะ
ที่มา: สวพรรณ อารีย์มิตร
นอกจากหลักการ 5 ข้อง่ายๆ เชื่อว่าพ่อแม่ทุกคนทำได้ เพื่อฝึกเขาให้มีพฤติกรรมที่ดีแล้ว ยังมีตัวช่วยดีๆ เป็นชุดนิทานเสริมให้กับคุณลูกด้วยนะคะ