พ่อแม่ควรรู้วิธีรับมือ แผลในปาก 4 ชนิด ที่เด็กมักจะเป็น

พ่อแม่ควรรู้วิธีรับมือ แผลในปาก 4 ชนิด ที่เด็กมักจะเป็น

แผลในปาก ส่วนใหญ่แล้วจะหายไปได้เอง แต่ก็สร้างความเจ็บปวดให้เด็ก ๆ อย่างมาก ดังนั้นคุณพ่อกับคุณแม่ต้องรู้จักอาการของแผลในปากแต่ละชนิดนะคะ เพื่อรักษาให้ถูกวิธีค่ะ

แผลในปาก มี 4 ประเภท

แผลร้อนใน

เป็นแผลที่พบได้บ่อยที่สุด ลักษณะจะเป็นแผลเดี่ยว ขอบชัด ดูก้นแผลมีสีขาว ๆ เจ็บมาก แต่ในเด็กบางคนอาจเป็นมากกว่า 1 แผล แผลร้อนในประเภทนี้ ยังไม่ทราบสาเหตุที่ชัดเจนว่าเกิดจากอะไร อาจเป็นการติดเชื้อไวรัสชนิดใดชนิดหนึ่ง หรืออาจเกิดจากหลายสาเหตุปนกันระหว่างที่ระบบภูมิต้านทานของร่างกายอ่อนแอลง เช่น กำลังไม่สบาย เป็นหวัดแผลชนิดนี้มักจะจู่โจมและเกิดในช่วงที่ร่างกายอ่อนแอ

การรักษา

หากลูกเป็นแผลในปากแบบแผลเดี่ยว ถ้าดูแล้วเห็นเป็นแผลเล็ก ๆ แผลเดียวหรือ 2 แผล แต่ลูกยังแข็งแรงดี ไม่มีอาการอื่น ๆ ก็อาจไม่ต้องทำอะไร ปล่อยให้หายเองได้ค่ะ ไม่มีอันตรายใด ๆ

แต่หากลูกเจ็บมากอาจซื้อยาป้ายแผลในปากประเภทยาสเตียรอยด์ที่มีขาย เช่น Kenalog in Orabase แต่ต้องระวังไม่ควรใช้มากเกินไป ควรใช้เพียงเท่าหัวไม้ขีดไฟ อาจใส่ยาที่ปลายไม้พันสำลีแล้วป้ายไปให้ตรงตำแหน่งของแผล ภายใน 2-3 วัน อาการจะค่อย ๆ ดีขึ้นและหายไป หากใช้ยาแล้วไม่ดีขึ้นใน 1-2 วัน ควรไปพบแพทย์เพื่อดูว่าเป็นโรคอื่นหรือไม่

แผลจากเชื้อเริม

เชื้อเริมเป็นเชื้อที่พบบ่อย ๆ ในคนทั่วไป โดยเชื้ออาจอยู่ในน้ำลายหรืออยู่บนแผล จะเป็นตุ่มใส ๆ หรือตุ่มแตกเป็นแผลเหมือนแผลร้อนใน เด็กบางคนเป็นหลาย ๆ แผลในปาก ทั้งบนลิ้น เหงือก กระพุ้งแก้ม เพดาน แผลเหล่านี้มักเจ็บมากจนรับประทานอะไรไม่ได้เลย

การได้รับเชื้อส่วนใหญ่มักบอกไม่ได้ว่าได้รับเชื้อจากที่ไหน เพราะคนที่แพร่เชื้อให้มักไม่ค่อยมีอาการ หรือมีอาการน้อย แต่บางครั้งอาจพอทราบได้ เช่น ผู้ใหญ่ที่มีแผลเริมไปหอมเด็ก เด็กก็จะติดเชื้อได้ หรือบางครั้งเด็ก ๆ ก็ติดกันเองจากของเล่น เวลาที่เด็กเล่นด้วยกัน หรืออาจติดจากการดื่มน้ำแก้วเดียวกัน ดูดน้ำจากหลอดเดียวกัน เป็นต้น

การรักษา

แผลชนิดนี้จะหายได้เอง แต่จะเจ็บมากอยู่หลายวัน ดังนั้น จึงควรพาลูกไปหาหมอถ้าสงสัยว่าจะเป็นแผลในปากจากเชื้อเริม ในกรณีที่เป็นมากคุณหมอจะสั่งยาฆ่าไวรัสให้ แต่หากเป็นไม่มากนัก คุณหมอจะให้ยาทาเพื่อลดความเจ็บปวด

แผลจากโรคมือเท้าปาก

โรคนี้เกิดจากเชื้อเอ็นเทอโรไวรัส ซึ่งมีหลายสายพันธุ์ และมีหลายชนิดที่ทำให้เกิดโรคได้ ลักษณะคือ มีแผลเหมือนแผลร้อนในหลายแผลในปาก กระพุ้งแก้ม เพดาน แต่มักจะไม่มาถึงริมฝีปาก และมีผื่นแดงหรือตุ่มน้ำใสขึ้นที่ฝ่ามือ และฝ่าเท้าด้วย อาจมีไข้หรือไม่มีก็ได้ เด็กจะรับประทานอาหารไม่ค่อยได้ และบางครั้งอาจมีเพียงแผลในปากโดยไม่มีผื่นที่ฝ่ามือและฝ่าเท้าก็ได้ บางคนมีผื่นที่ลำตัวร่วมด้วย

แม้โรคมือเท้าปากโดยทั่วไปจะไม่มีอะไรรุนแรง มีเด็กบางรายที่ติดเชื้อจากสายพันธุ์ที่รุนแรง คือเอ็นเทอโรไวรัส เบอร์ 71 (EV-71) เพราะเชื้อชนิดนี้บางครั้งจะขึ้นสมองและทำให้เด็ก ๆ เป็นโรคสมองอักเสบที่รุนแรงมาก ๆ ได้ โดยเด็กจะมีไข้ มักมีอาการอาเจียน ซึม และชัก

การรักษา

สำหรับโรคมือเท้าปากจะไม่มียารักษาจำเพาะ ต้องปล่อยให้หายเองและรักษาตามอาการ ซึ่งส่วนใหญ่ไม่เกินหนึ่งสัปดาห์ก็จะหายเป็นปกติ แต่หากเด็กรับประทานอาหารไม่ได้ จนร่างกายขาดน้ำ ก็ต้องพาไปให้น้ำเกลือ และถ้าเด็กมีอาการไข้ ซึม อาเจียน ควรให้แพทย์ดูแลอย่างไกล้ชิด

แผลจากสาเหตุอื่น ๆ

คนที่มีโรคประจำตัวต่าง ๆ ก็สามารถเกิดแผลในปากขึ้นได้ เช่น แผลในปากซึ่งเป็นอาการของโรคอื่น ๆ เช่น แผลในปากที่สัมพันธ์กับโรค SLE โรคลำไส้อักเสบเรื้อรัง หรือแผลในปากที่สัมพันธ์กับโรคเม็ดเลือดขาวต่ำ แผลในปากที่สัมพันธ์กับโรคภูมิต้านทานบกพร่อง หรือโรคมะเร็ง เป็นต้น นอกจากนี้ ยาบางชนิดก็ทำให้เกิดแผลในปากได้ด้วย

อาการของแผลในปากในเด็กนั้น มักจะมีลักษณะไม่แตกต่างกันมากนัก คือ เป็นเป็นแผลขาว ๆ ในปากเหมือนกัน แต่อาจสังเกตได้โดยดูอาการทั่ว ๆ ไป และดูตำแหน่งของแผล คือ ถ้าอาการทั่ว ๆ ไปดีมาก จำนวนแผลมีแค่ 1 แผล ไม่มีไข้

การักษา

อาการจะดีขึ้นได้ โดยไม่ต้องไปพบคุณหมอ แต่หากมีหลายแผล รวมทั้งมีไข้ร่วมด้วย หรือเด็กมีอาการซึมลง รับประทานอาหารได้น้อย ควรพาไปหาคุณหมอ สำหรับเด็กอ่อน แผลในปากอาจเกิดจากเชื้อรา ควรให้แพทย์ตรวจเพื่อสั่งยาฆ่าเชื้อราให้ค่ะ