ใครที่กำลังมีปัญหาจะไปซื้อยาพ่นแก้คัดจมูก จะซื้อตัวไหน กลัวซื้อผิด ทำไง วันนี้เรามีเรื่องนี้จาก นพ.วิรัช จิตสุทธิภากร มาฝากกันค่ะ ซึ่งคุณหมอได้โพสต์ให้ความรู้ไว้ในแฟนเพจ โรคไซนัส.หมอวิรัช - โรคกระจกตา.หมอปิยะดา
จะไปซื้อยาพ่นแก้คัดจมูก จะซื้อตัวไหน กลัวซื้อผิด ทำไง
ผมเลยไปแวะร้านขายยาข้างรพ.แล้ว ถามคุณเภสัช ร้านขายยามียาแก้คัดจมูกอะไรบ้าง ก็ตามรูปครับ ที่จริงในท้องตลาดยังมีอีกหลายยี่ห้อที่ไม่ได้อยู่ในรูป เช่น Pernazine, Feenoze แต่หลักการเหมือนกัน
ยาลดคัดจมูก (nasal decongestants) ตัวมันทำหน้าที่ไปหดหลอดเลือดดำที่มาเลี้ยงโพรงจมูก ส่งผลให้ไส้กรองจมูกยุบบวม การหายใจก็สบายขึ้น แต่ไม่ได้รักษาอาการอื่น ๆ เลย พูดง่าย ๆ คือมันทำหน้าที่เพียงอย่างเดียว และอย่างเดียวเท่านั้น คือ แก้คัดจมูก
ดังนั้นถ้าคนไข้มีอาการน้ำมูกไหล มีการติดเชื้อ มันไม่ได้ช่วยรักษานะครับ นอกจากนี้ยาตัวนี้มีข้อควรระวังคือ มีรายงานว่ามันอาจจะทำให้เกิดภาวะจมูกอักเสบได้ แล้วทำให้จมูกยิ่งบวมและคัดเมื่อเลิกใช้ แต่จะเกิดขึ้นเมื่อใช้ไปนานๆ เนื่องจากมันทำให้สารสื่อประสาทบางตัวลดลง
ดังนั้นแพทย์นิยมสั่งยากลุ่มนี้ในโรคหวัดที่ต้องการใช้ยาแก้คัด เพื่อบรรเทาอาการให้ผ่านช่วงที่รอให้ร่างกายหายจากโรคหวัด แต่ไม่ใช้แบบระยะยาวเช่นยาพ่นกลุ่ม steroid ที่จำเป็นต้องพ่นทุกวัน และควรใช้นานๆ . เด็กๆ ก็ใช้ได้ โดยบางยี่ห้อมีความเข้มข้นสำหรับเด็ก เช่น Iliadin, Otrivin (กล่องที่ 3 และ 6 จากซ้าย) . ลองเอารูปนี้ไปหาซื้อตามร้านขายยาที่สะดวกได้นะครับ .
รูปนี้ผมขอถ่ายจาก "ร้านคลังยา" อยู่ข้าง รพ.สวรรค์ประชารักษ์ ฝั่งเดียวกับร้านข้าวต้มนายเจือ เภสัชกรต้อมเจ้าของร้านยืนขายเอง ยาเยอะและให้คำแนะนำดี ๆ เสมอครับ Krangya Nakhonsawan ขอบคุณครับ
สำหรับนศพ. ยา กลุ่ม nasal decongestants กลุ่มนี้เรียกว่า Imidazoline มี Fx คือ ไปกระตุ้น alpha-2 receptor --> vasocontricts of venous sinusoid in nose. กลไกการเกิด Rhinitis medicamentosa เชื่อว่าเกิดจาก reduce natural norepinephrine from negative feedback เมื่อหยุดใช้ยา จึงเกิด vasodilation จาก reduce sympathetic stimulation.
นอกจากนี้ยังอาจผ่านกลไกอื่นเช่น เรื่อง outlast beta receptor agonist แต่เป็นกลไกที่พบใน sympathomimetic มากกว่า เช่น amphatamine, caffeine, pseudoephidine.
สุดท้าย มีความเชื่อเรื่องของ vascular ischemia จากการ prolonged vessel constriction ทำให้เกิด tissue edema
นพ.วิรัช จิตสุทธิภากร แพทย์โรคจมูก สวรรค์ประชารักษ์
ที่มา โรคไซนัส.หมอวิรัช - โรคกระจกตา.หมอปิยะดา