โรคลิ้นหัวใจรั่วในเด็ก เป็นโรคพิการแต่กำเนิดชนิดหนึ่งซึ่งปัจจุบันสามารถรักษาให้หายได้ อาการเป็นอย่างไร รักษาอย่างไร มาอ่านกันค่ะ 

โรคลิ้นหัวใจรั่วในเด็ก โรคหัวใจเด็กที่พ่อแม่ไม่ควรมองข้าม

โรคลิ้นหัวใจรั่ว เป็นโรคที่สามารถรักษาให้หายเป็นปกติได้เหมือนโรคอื่น ๆ และเด็กที่เป็นโรคนี้ก็สามารถใช้ชีวิตได้ปกติหากได้รับการดูแลที่ดี ซึ่ง นพ.พีระพัฒน์ มกรพงศ์ ศัลยแพทย์หัวใจและหลอดเลือด สถาบันโรคหัวใจโรงพยาบาลราชวิถี มีคำแนะนำดังนี้

โรคลิ้นหัวใจรั่วในเด็กพบได้ตั้งแต่แรกเกิด หากเฉลี่ยจากเด็กเกิดใหม่ทั่วโลกประมาณ 1,000 คน จะมีเด็กที่เป็นโรคหัวใจพิการแต่กำเนิด 8 คน และใน 8 คนนี้จะเป็นโรคลิ้นหัวใจพิการแต่กำเนิดประมาณ 5% 

โรคลิ้นหัวใจรั้วคืออะไร

ลิ้นหัวใจของคนเรา จะทำหน้าที่เป็นเหมือนวาล์วเปิด-ปิดก๊อกน้ำ ซึ่งเปิดเมื่อเลือดไหลผ่านและจะปิดเพื่อไม่ให้เลือดไหลย้อนกลับ เด็กที่เป็นโรคลิ้นหัวใจรั่ว วาล์วเปิด-ปิดจะทำงานไม่ปกติ เลือดจึงไหลย้อนกลับทำให้หัวใจทำงานหนักขึ้น และเหนื่อยง่ายขึ้น

สาเหตุที่ทำให้ลิ้นหัวใจรั่ว

1. เกิดจากความพิการของลิ้นหัวใจแต่กำเนิด 
   ซึ่งมีความพิการได้หลายอย่าง เช่น ลิ้นหัวใจตีบที่เกิดจากกล้ามเนื้อที่ดึงลิ้นหัวใจไม่ปกติ ลิ้นหัวใจรั่วซึ่งอาจเกิดจากมีพยาธิสภาพของลิ้นหัวใจนั้นๆ หรือรูปร่างของลิ้นหัวใจผิดปกติ
   
   
2. เกิดจากโรคหัวใจรูมาติก จากการติดเชื้อสเตรปโตคอคคัส (Streptococcus) 
   เริ่มโดยมีอาการคออักเสบ หรือต่อมทอนซิลอักเสบ และหากรักษาด้วยยาแก้อักเสบไม่ต่อเนื่อง เมื่อติดเชื้อเป็นระยะเวลานานๆ หรือบ่อยๆ จะส่งผลให้ร่างกายสร้างภูมิต้านทานขึ้นมาต่อต้านเนื้อเยื่อของลิ้นหัวใจตัวเอง ทำให้เกิดการอักเสบที่ลิ้นหัวใจและเกิดโรคหัวใจรั่วหรือตีบตามมา
   
   โรคหัวใจรูมาติกนี้ เมื่อก่อนจะพบมากในวัยผู้ใหญ่ แต่ปัจจุบันพบในเด็กอายุน้อยลง ซึ่งที่ผ่านเคยพบในเด็กที่เข้ามารับการผ่าตัด มีอายุประมาณ 9-10 ขวบ และในอนาคตก็มีแนวโน้มที่อายุเด็กจะลดลงเรื่อยๆ เนื่องจากเด็กเป็นหวัดและติดเชื้อในคอมากขึ้น ประกอบกับการกินยาไม่ครบตามที่แพทย์สั่ง ส่งผลให้เชื้อดื้อยา

อาการโรคลิ้นหัวใจรั่ว

1. น้ำหนักตัวน้อย  
2. พัฒนาการด้านร่างกายไม่เติบโตขึ้น
3. ปอดแฉะ เกิดจากลิ้นหัวใจกั้นได้ไม่ดีพอเลือดก็จะท้นไปเข้าปอด
4. ร่างกายไม่แข็งแรง ติดเชื้อง่าย

บางกรณีอาจจะไม่มีอาการอะไรเลยก็ได้ แต่กุมารแพทย์ที่ตรวจในช่วงแรกๆ ที่พาเด็กไปฉีดวัคซีน อาจจะได้ยินความผิดปกติ เช่น เสียง ฟู่ๆ ซึ่งไม่ควรมีในเด็ก ทำให้ต้องตรวจเพิ่มเติม ซึ่งแพทย์จะทำการเอกซเรย์ปอด ตรวจคลื่นไฟฟ้าหัวใจ หรือเอคโคคาร์ดิโอแกรม หรือเรียกว่าการอัลตร้าซาวน์หัวใจ ผนังหัวใจ ลิ้นหัวใจ ซึ่งไม่เจ็บเพราะทำผ่านผนังหน้าอก

การตรวจรักษาโรคลิ้นหัวใจรั่วในเด็ก

กุมารแพทย์โรคหัวใจจะตรวจดูความผิดปกติและฟังเสียงหัวใจ ถ้ามีเสียง ‘เมอเมอ (Murmur)’ หรือ ‘ฟู่’ แสดงว่าหัวใจผิดปกติ แพทย์จะตรวจอย่างละเอียด ด้วยการทำเอคโค่ (Echocardiogram) ซึ่งเป็นการตรวจที่สามารถบอกลักษณะความรุนแรงของลิ้นหัวใจได้ดีที่สุด

หลังจากนั้น แพทย์จะวางแผนการรักษาต่อไปตามความเหมาะสม ด้วยยา เพราะการซ่อมลิ้นหัวใจในเด็กทำได้ยาก แต่ถ้าจำเป็นต้องทำการผ่าตัดเพื่อซ่อมลิ้นหัวใจ แต่หากลิ้นหัวใจมีพยาธิสภาพจนไม่สามารถซ่อมได้ ก็มีความจำเป็นต้องเปลี่ยนลิ้นหัวใจต่อไป

การป้องกันโรคลิ้นหัวใจรั่วในเด็ก

ถ้าเป็นโรคลิ้นหัวใจรั่วที่เกิดจากความพิการแต่กำเนิดจะไม่สามารถป้องกันได้ แต่ถ้าเกิดจากการติดเชื้อรูมาติก สามารถป้องกันได้ โดยการรักษาโรคติดเชื้อในลำคอให้หายเป็นปกติ ด้วยการทานยาให้ครบตามที่แพทย์สั่ง

พ่อแม่ต้องระวัง! เมื่อลูกเป็นโรคลิ้นหัวใจรั่ว

1. เนื่องจากเด็กๆ ส่วนใหญ่จะชอบทานขนมกรุบกรอบที่มีเกลือแอบแฝงอยู่ ความเค็มจากขนมเหล่านี้จะส่งผลให้หัวใจทำงานหนักขึ้น บวมน้ำ และลิ้นหัวใจรั่วมากขึ้น ดังนั้น พ่อแม่จะต้องระมัดระวังไม่ปล่อยให้เด็กๆ กินขนมกรุบกรอบ
   
   
2. ปัจจุบันพบเด็กเป็นโรคหัวใจรูมาติกเพิ่มมากขึ้น เพราะฉะนั้นการที่เด็กมีอาการเป็นหวัด เจ็บคอ พ่อแม่จะต้องหมั่นดูแลเป็นอย่างดี ต้องทานยาให้ครบตามที่แพทย์สั่ง เพราะถ้าเชื้อไม่หมด จะทำให้เกิดการติดเชื้อซ้ำ และส่งผลให้เป็นโรคหัวใจรูมาติกได้

ขอขอบคุณข้อมูลจาก : นพ.พีระพัฒน์ มกรพงศ์