ภาวะทารกตัวเหลืองหลังคลอดเกิดจากอะไร อันตรายหรือไม่ พ่อแม่มือใหม่ต้องดูแลอย่างไร แพทย์ผู้เชี่ยวชาญจากคลินิกกุมารเวช รพ.กรุงเทพ มีคำแนะนำเกี่ยวกับภาวะทารกตัวเหลืองหลังคลอด มาบอกค่ะ 

ทารกตัวเหลือง วิธีดูแลทารกตัวเหลืองที่พ่อแม่มือใหม่ต้องรู้

ภาวะทารกตัวเหลืองหลังคลอดคืออะไร

สาเหตุที่เด็กแรกเกิดตัวเหลือง

ภาวะตัวเหลืองปกติที่ไม่ใช่โรค (physiological jaundice) พบเป็นส่วนใหญ่ในทารกหลังคลอด เนื่องจากขณะอยู่ในครรภ์มารดา ทารกมีจำนวนเม็ดเลือดแดงมากกว่าทารกหลังคลอด เม็ดเลือดแดงส่วนเกินนี้จะถูกทำลาย สารฮีมภายในถูกเปลี่ยนเป็นบิลิรูบิน แม้ทารกที่มีสุขภาพแข็งแรงดี ประมาณ 50-60% ก็อาจมีภาวะตัวเหลืองได้ตั้งแต่อายุ 2-3 วัน และมักจะหายเหลืองเมื่อมีอายุ 5-7 วัน

วิธีสังเกตว่าลูกตัวเหลืองหรือไม่

• ภาวะตัวเหลืองของทารกบางคนเห็นได้ชัดเจนว่ามีตาและตัวเหลือง
  
  
• กรณีที่ไม่แน่ใจให้ใช้นิ้วมือกดลงบนผิวหนังเด็ก เมื่อปล่อยมือควรจะเห็นสีขาวซีดกลับเห็นเป็นสีเหลือง ถ้าเห็นชัดเจนที่บริเวณใบหน้าลงมาจนถึงท้อง ควรพามาพบแพทย์ ไม่แนะนำให้นำทารกไปผึ่งแดด หรือให้ทารกดื่มน้ำมาก ๆ เพื่อรักษาเรื่องภาวะตัวเหลือง

สาเหตุอื่น ๆ ที่เด็กแรกเกิดตัวเหลือง

• โรคบางอย่างทำให้ทารกมีภาวะตัวเหลืองนาน เช่น ภาวะพร่องฮอร์โมนจากต่อมไทรอยด์ ทารกที่มีการทำงานของตับไม่ดี เช่น ตับอักเสบ
  
  
• โรคอื่น ๆ ที่พบน้อยมาก เช่น มีการอุดตันของท่อน้ำดี สารสีเหลืองจึงขับออกมาไม่ได้
  
  
• ทารกคลอดก่อนกำหนด เนื่องจากตับทำงานได้ไม่ดีเท่าทารกที่คลอดครบกำหนด จึงอาจพบภาวะตัวเหลืองได้สูงกว่าปกติ

การรักษาเด็กแรกเกิดตัวเหลือง

1. การส่องไฟ โดยใช้หลอดไฟพิเศษ ที่ให้แสงสีฟ้า ขณะฉายแสงจะถอดเสื้อผ้าทารก ปิดตา และแพทย์จะตรวจเลือดดูระดับสารสีเหลืองเป็นระยะ ๆ จนลดลงอยู่ในระดับที่ปลอดภัย โดยปกติแล้วผลเสียของการส่องไฟมีเพียงอาจทำให้ขาดน้ำ น้ำหนักลดบ้าง เนื่องจากร่างกายจะเสียน้ำเพิ่มขึ้นจากการส่องไฟเท่านั้น
   
   
2. การเอาเลือดเด็กทารกที่มีบิลิรูบินสูงออกจากตัวเด็กและเติมเลือดอื่นเข้าไปแทนจะ วิธีนี้ใช้ในกรณีที่ทารกตัวเหลืองมากส่องไฟแล้วไม่ดีขึ้นจนเกรงว่าอาจเป็นอันตรายต่อสมองได้ หรือทารกเริ่มมีอาการแสดงทางสมองแล้ว เพื่อลดระดับบิลิรูบินอย่างรวดเร็ว 

รักลูก Community of The Experts

คลินิกกุมารเวช รพ.กรุงเทพ